De reviewcommissie, die de prestatieafspraken tussen het ministerie van Onderwijs en de universiteiten en hogescholen heeft geëvalueerd, spreekt van een succes. De kwaliteit van het onderwijs zou over de hele linie verbeterd zijn. Ook is de uitval verlaagd en het studierendement verhoogd. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) zet echter vraagtekens bij het nut van de erfenis van voormalig staatssecretaris Halbe Zijlstra. De afspraken zijn te weinig op maat gemaakt, te top-down, en te veel gericht op rendement, vindt de studentenbond. Dit meldt de LSVb.
“De afspraken gingen grotendeels om rendement en efficiency. Universiteiten en hogescholen werden gepusht om de doelstellingen te halen, met als stok achter de deur dat ze anders minder geld zouden krijgen. Dat is een perverse prikkel, die vaak slecht uitpakt voor de vrijheid van studenten, zegt LSVb-voorzitter Jarmo Berkhout.
Onder het mom van “studiesucces” werd bijvoorbeeld het bindend studieadvies (BSA) ingevoerd, aldus de bond, waardoor studenten makkelijker van hun opleiding kunnen worden weggestuurd. Dit zet studenten onder druk om zo snel mogelijk af te studeren, ongeacht persoonlijke omstandigheden, vindt de studentenorganisatie. Het leidt tot verschoolsing en minder ruimte voor extracurriculaire activiteiten. Bovendien ervaren veel universiteiten en hogescholen de prestatieafspraken als te eenzijdig en te ingrijpend, iets wat ook uit de stijgende werkdruk onder docenten blijkt. Ook de reviewcommissie zelf erkent dat er in het vervolg meer ruimte moet komen voor de instellingen zelf. Berkhout: “De prestatieafspraken zijn een erfenis van de vorige staatssecretaris, en zijn veel te gehaast ingevoerd. Een lichte, veronderstelde verbetering van de kwaliteit van het onderwijs rechtvaardigt een dergelijke ingreep nog niet.”
De LSVb is daarom van mening dat het experiment met de prestatieafspraken niet het nieuwe normaal moet worden. Verbeteringen van de kwaliteit zijn niet altijd in cijfers uit te drukken. Veel studenten ervaren dan ook de kwalijke effecten van de prestatieafspraken. Een duidelijk voorbeeld hiervan is dat de uitval in hbo in de afgelopen jaren juist groter is geworden. Afspraken over kwaliteit zijn een goede zaak, maar die kunnen het best op de universiteit of hogeschool zelf worden gemaakt, op basis van de inhoud in plaats van rendement.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
