Lesmethoden over geschiedenis in het voortgezet onderwijs besteden veel aandacht aan slavernij en kolonialisme. Dat concludeert het Historisch Nieuwsblad op basis van eigen onderzoek. Aan het slavernijverleden wordt zelfs twee keer zo veel ruimte gegeven als aan de Holocaust. Dit meldt Historisch Nieuwsblad.
De laatste jaren klinkt er veel kritiek op het geschiedenisonderwijs. Schoolboeken zouden te wit, te mannelijk en nationalistisch zijn. De VN-rapporteur voor racisme en xenofobie, Tendayi Achiume, zei tijdens haar bezoek aan Den Haag in oktober 2019 dat Nederlandse jongeren te weinig leren over het koloniale en slavernijverleden. Om dat te toetsen onderzocht Historisch Nieuwsblad zeven verschillende lesmethoden voor vmbo, havo en vwo. Het onderzoek richtte zich op drie thema’s: zwarte bladzijden, vrouwengeschiedenis en wereldgeschiedenis.
De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek zijn:
Meer aandacht voor kolonialisme en slavernij dan voor Holocaust
In de hoofdstukken over kolonialisme en slavernij heeft het aandeel van Nederland een prominentere plaats dan dat van andere landen. In de onderzochte methodes staan opdrachten voor leerlingen om na te denken of te discussiëren over actuele kwesties, zoals racisme en compensatie voor historisch leed. Deze opdrachten zijn soms gekoppeld aan de Holocaust, maar vaker aan slavernij en kolonialisme.
Minder vrouwen dan mannen; emancipatie is een thema
Drie lesmethodes behandelen de representatie van vrouwen in de geschiedenis op een kritische manier. In vijf methodes stellen de auteurs dat de vrouwenemancipatie nog niet af is.
Geen overwegend Nederlands verhaal
Geen van de methodes vertelt een overwegend nationaal georiënteerd verhaal. Turkije en het Midden-Oosten krijgen relatief veel aandacht. Verder staan de meeste methodes stil bij de opkomst van de islam, de Arabische wetenschap in de Middeleeuwen, en het Israëlisch-Palestijnse conflict.
Conclusie
De meeste geschiedenismethodes zitten volgens Historisch Nieuwsblad goed in elkaar en zijn bij de tijd. In het maatschappelijk debat over geschiedenis zijn kolonialisme en slavernij, vrouwen en wereldgeschiedenis de afgelopen jaren centraal komen te staan, en dat komt in de schoolboeken tot uiting. De auteurs volgen de discussies in de media en de wetenschap, en verwerken die in hun teksten en opdrachten. Nog meer aandacht voor thema's als kolonialisme en slavernij is niet mogelijk, omdat schrijvers van schoolboeken aan regels van de overheid zijn gebonden.
Door: Nationale Onderwijsgids
