In de aanpak van schoolverzuim onder leerplichtige jongeren worden justitieel ingrijpen en gedwongen trajecten steeds minder vaak toegepast. In plaats daarvan is er meer aandacht voor (vrijwillige) hulpverlening. Dat is ook het uitgangspunt van de Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS). Het doel van de MAS om meer accent op vrijwillige hulpverlening te leggen, wordt door de leerplichtambtenaren in het onderzoek breed onderschreven en ze handelen er ook naar. De MAS is ook bedoeld als methode voor gestructureerd en uniform handelen van leerplichtambtenaren bij de aanpak van schoolverzuim, maar wordt nog niet overal structureel toegepast. Dat meldt het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum.
Dat blijkt uit onderzoek van BBSO dat, in samenwerking met KBA Nijmegen, in opdracht van het WODC is uitgevoerd. Hierin zijn ruim 400 verzuimcasussen geanalyseerd, zijn interviews met deskundigen afgenomen en is gesproken met ouders van verzuimende jongeren.
Snel stappen worden gezet
Bij de aanpak van schoolverzuim door leerplichtige jongeren is het belangrijk dat snel stappen worden gezet om mogelijk langdurige schooluitval te voorkomen. Een eenduidige aanpak en duidelijkheid over wie wat doet in welke fase kan daarbij helpen. In dit licht is, als vervolg op de ‘Strafrechtelijke Aanpak Schoolverzuim’, in maart 2017 de ‘Methodische Aan-pak Schoolverzuim’ (MAS) gelanceerd. Ingrado, Halt, de Raad voor de Kinderbescherming en het Openbaar Ministerie hebben hierin - in samenspraak met het ministerie van Justitie en Veiligheid - het voortouw genomen.
Vier onderscheiden routes
Centrale elementen in de aanpak zijn vroegtijdig inzetten van (jeugd)hulp, ketensamenwerking en maatwerk. Bij de verzuimcasussen heeft de leerplichtambtenaar in principe de keuze tussen vier onderscheiden routes en mogelijke combinaties daarvan: vrijwillige jeugdhulp, Halt-interventie, dwang in civielrechtelijk kader en dwang in strafrechtelijk kader. Uitgangs-punt bij de keuze van deze routes is: ‘licht waar het kan en zwaar(der) waar het nodig is, maatwerk dus’.
MAS
In het onderzoek zijn aanknopingspunten gevonden voor verbetering en doorontwikkeling van de MAS. Eén van de belangrijke punten is de borging van de MAS binnen de leerplichtteams. De aanpak is nog niet structureel en consequent, als organisatorisch richtinggevend concept bij Leerplichtzaken doorgevoerd.
Daarnaast kan de informatie-uitwisseling en afstemming met organisaties in de schoolverzuimketen worden verbeterd en de rol van de leerplichtambtenaar in deze keten worden versterkt. Ook kan de Halt-route vaker worden toegepast, zeker in het geval van combinaties van routes, vanuit het motto van ‘maatwerk’.
Door: Nationale Onderwijsgids
