In 2020 leenden de bibliotheken vergeleken met een jaar eerder 29 procent minder fysieke boeken uit. Tijdens de coronapandemie nam het online aanbod toe en steeg het aantal uitleningen van e-books en luisterboeken. Het aantal georganiseerde activiteiten nam met ruim een derde af. Dat blijkt uit onderzoek van het CBS en de KB, Nationale Bibliotheek.
Door de verplichte sluiting nam het uitlenen van fysieke boeken sterk af. Het aantal uitgeleende boeken daalde van 61,1 miljoen in 2019 naar 43,4 miljoen vorig jaar (-29 procent). Initiatieven als afhaalpunten en een bezorgservice voorkwamen een nog sterkere daling.
Het aantal leden nam in 2020 met 156 duizend af naar iets minder dan 3,5 miljoen, een afname van ruim 4 procent. Het aantal jeugdleden met een bibliotheeklidmaatschap daalde met 4,6 procent harder dan het aantal volwassen leden (4,1 procent).
Uitleningen e-books met 45 procent omhoog
Het aantal uitgeleende e-books schoot in 2020 omhoog, mede door een breder online aanbod. Het aantal uitgeleende e-books nam toe van bijna 3,9 miljoen in 2019 naar 5,6 miljoen vorig jaar (+45 procent). Net als in voorgaande jaren groeide ook het aantal downloads van luisterboeken. Dit aantal steeg van 1,8 miljoen in 2019 naar bijna 2,6 miljoen een jaar later, een toename van 44 procent.
Minder fysieke activiteiten, verschuiving naar online activiteiten
In 2020 organiseerden de bibliotheken 143 duizend activiteiten op het gebied van leesbevordering en kennismaking met literatuur, educatie en ontwikkeling, kennis en informatie, kunst en cultuur en ontmoeting en debat. Dat is 35 procent minder dan een jaar eerder.
Van de activiteiten die in 2020 plaatsvonden, werden er bijna 117 duizend als fysieke activiteit gehouden. Daarnaast organiseerden de bibliotheken ruim 26 duizend niet-fysieke activiteiten; veelal gebeurde dat online.
Sterkste afname activiteiten bij educatie en ontwikkeling
Van de in totaal 68,7 duizend (+ 1 procent ten opzichte van 2019) activiteiten op het terrein van leesbevordering en kennismaking met literatuur vond in 2020 een vijfde online of op een andere niet-fysieke wijze plaats.
Het aantal activiteiten op het gebied van educatie en ontwikkeling halveerde in 2020 ten opzichte van een jaar eerder (van 106 duizend naar 51 duizend). Van deze activiteiten was 13 procent niet-fysiek van aard. Hierbij ging het vooral om online of telefonische activiteiten rond taalvaardigheid en digitale vaardigheden voor volwassenen, en voorlichting rond mediawijsheid voor kinderen van 4 tot 12 jaar.
Rond het thema ontmoeting en debat, waar bijvoorbeeld inloopkoffies, themacafés en georganiseerde debatten onder vallen, zijn in 2020 vergeleken met een jaar eerder 60 procent minder activiteiten georganiseerd.
Door: Nationale Onderwijsgids
