Als eerste concrete stap is nu de Engelstalige website Insidr.nl gelanceerd, die buitenlandse gezinnen wegwijs maakt in het Nederlandse onderwijssysteem. Deze website is bedoeld voor alle niet-Nederlandse gezinnen die overwegen om in een van de 21 regiogemeenten te komen werken en wonen, of die dat al doen. De tekst op de website kan ook relatief eenvoudig naar een andere taal worden omgezet.

"Ouders kunnen zich nu goed oriënteren op hoe ons onderwijssysteem in elkaar zit, zelfs voordat ze verhuizen," zegt Hilbert de Vries, voorzitter van het College van Bestuur van de Stichting Speciaal Onderwijs & Expertisecentra. ASML integreert dergelijke informatie ook in een eigen app voor medewerkers. Het Expatcentrum in Eindhoven, dat zich eerder vooral richtte op zaken als wonen, werken en verzekeringen, voegt nu ook onderwijsinformatie toe.

Groei speciaal onderwijs door Brainport

De Vries waarschuwde twee jaar geleden al voor de grote impact van de groei van Brainport op het speciaal onderwijs. Uit onderzoek bleek dat dit type onderwijs in deze regio sinds 2017 1,5 keer sneller groeit dan in de rest van Nederland. Van de 240 extra leerlingen tussen 2017 en 2021 kwamen er 200 uit gezinnen met een of beide ouders uit het buitenland, waar thuis geen Nederlands wordt gesproken. De grootste groep bestaat uit Syrische kinderen, maar ook veel kinderen met Indiase wortels zijn vertegenwoordigd.

Speciaal onderwijs is bedoeld voor leerlingen met lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke handicaps en voor leerlingen die vanwege leer- of gedragsproblemen zware onderwijsondersteuning nodig hebben. Nederlandse kinderen gaan over het algemeen pas naar het speciaal onderwijs als het op een gewone basisschool niet lukt. "Maar voor kinderen van buitenlandse ouders geldt dit niet. Zij komen vrijwel allemaal al op hun vierde of vijfde binnen," zegt De Vries.

Ouders kennen het onderwijssysteem niet

Nieuw onderzoek van de Universiteit van Utrecht wijst uit dat de meeste kinderen van nieuwkomers, of ze nu als kenniswerker, arbeidsmigrant of vluchteling naar de Brainportregio komen, in Nederland zijn geboren. Toch hebben ze nooit een gewone basisschool bezocht. "Wij denken dat dit mede komt omdat hun ouders de weg niet goed kennen in het Nederlandse onderwijssysteem," aldus De Vries.

Dringend behoefte aan verandering

De groei van het speciaal onderwijs zet door. "Ook afgelopen schooljaar kregen we er weer 65 extra leerlingen bij. Dat moet echt anders. Het rapport heeft enorm bijgedragen aan het besef in de hele regio: hier moeten we wat mee doen. Omdat de grens van onze capaciteit is bereikt, maar vooral omdat dit niet in het belang is van de kinderen," concludeert De Vries.

Met initiatieven zoals Insidr.nl en de toenemende aandacht voor onderwijsinformatie voor expats, hoopt de regio een betere integratie van buitenlandse gezinnen te bereiken en de druk op het speciaal onderwijs te verminderen.

Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer