Zwijgend gaat ze op de foto. Haar ogen staan donker en haar houding is gesloten. Na een periode van thuiszitten, kan ze nu weer naar school. Voor ons voelt het als naar school mogen, voor haar voelt het als naar school moeten. Naar een school waar ze niemand kent, waar ze niet weet wat er van haar verwacht wordt en waar ze de taal nauwelijks begrijpt en spreekt. Achter haar donkere ogen is de spanning zichtbaar.
Ze gaat eerst kijken in een reguliere ZML-groep met jongens en meiden van haar eigen leeftijd. Ze wil wel meedoen, maar er is zoveel onduidelijk. Wat mag wel en wat mag niet, wat wordt er allemaal tegen haar gezegd, wat moet ze allemaal doen of juist laten. Voor haar is het een doolhof.
Huilen, lachen, hard gillen, constant in de buurt zijn van juf; in alles laat ze zien dat ze de uitgang van het doolhof niet kan vinden. Het is duidelijk dat ze meer begeleiding nodig heeft dan dat er in de reguliere groep geboden kan worden. En zo komt ze bij ons.
Ook bij ons heeft ze het moeilijk. We zijn dan wel een kleinere groep met veel structuur, maar ook bij ons is alles nieuw en onbekend en blijft de taal een probleem. Huilen, lachen, hard gillen, onverstaanbare klanken/woorden, constant in de buurt zijn van juf; ze laat het ook bij ons zien. Het trekt een zware wissel op de groep en op sommige dagen voelt het om negen uur al alsof we er een hele werkdag op hebben zitten.
Intensieve begeleiding
De begeleiding van haar is zeer intensief. De hele schooldag wordt ze individueel binnen de groep begeleid.
Overal waar het kan wordt structuur aangebracht en alles wordt vooraf besproken om maar zo voorspelbaar mogelijk te zijn. Van binnenkomst tot het naar huis gaan, alles moet duidelijk zijn. Een ketting van taken waarin inspanning en ontspanning elkaar afwisselen en succeservaringen het toverwoord is.
De Ambulant Begeleiders School en de stagiaires nemen een groot gedeelte van deze taak op zich en vertalen en ondertitelen dag in dag uit de schooldag voor haar.
Langzaam wordt de blik in haar ogen zachter en begint ze wat meer grip te krijgen op haar schooldag. Ze begrijpt ons steeds beter en wil ook dat we haar begrijpen. Als we haar de eerste keer niet hebben verstaan of begrepen, probeert ze het nog een keer. Net zo lang tot wij begrijpen wat ze ons wil zeggen.
Goedemorgenliedje en high fives
Ze leert dat wij de dag beginnen met een “goedemorgenliedje” en zingt uit volle borst mee. Ze leert dat wij de dag afsluiten met een high five en geeft ferme high five ondersteund met een enthousiast “tot morgen”. Ze geniet van spelen met water tijdens het warme weer en brengt voor ons een zakje lekkers mee als ze het Suikerfeest heeft gevierd.
Als we haar weer op de foto zetten, zien we een meisje dat in een korte periode heeft geleerd dat school een fijne plek kan zijn.
We zijn er nog niet. Er is nog genoeg wat ze mag of zal moeten leren, maar wat heeft ze een enorme groei laten zien. Een groei waar wij trots op zijn, maar nog belangrijker die ze zelf heeft gevoeld.
Als we terugkijken op het schooljaar vraag ik haar of ze nog iets willen zeggen. Haar antwoord is duidelijk en vult ons met warmte: “Ik werk goed op school. Ik vind kleuren leuk. Ik vind het fijn om naar school te gaan. De juffen zijn lief.”
Meer woorden zijn er niet nodig.
Karin Boers is moeder van twee dochters en leerkracht in het speciaal onderwijs. Na de pabo heeft ze eerst gewerkt op een Montessorischool. Na twee jaar maakte ze de overstap naar het speciaal onderwijs. Het zml-onderwijs om precies te zijn. Al vele jaren werkt ze nu met veel plezier op een zml-school in het mooie Twente. In al die jaren heeft ze kinderen van verschillende leeftijden mogen lesgeven en mogen genieten van kleine stapjes en grote sprongen.
© Nationale Onderwijsgids / Karin Boers