Vandaag heeft het Centraal Planbureau (CPB) naar buiten gebracht dat het leenstelsel geen invloed heeft op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. Wel is te zien dat studenten steeds meer lenen. Bestuurslid van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Eline van Hove: “Dat studenten meer lenen is een slechte zaak, schulden leiden uiteindelijk later tot beperkingen op bijvoorbeeld de hoogte van de maximale hypotheek.”
Het CPB concludeert in haar onderzoek dat toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet is veranderd door de invoering van het leenstelsel. Hierin wordt gekeken naar de instroom vanuit havo en vwo. Het ISO wijst erop dat de doorstroom vanuit het mbo niet is meegenomen in het onderzoek. Juist hier is sinds 2014 een daling te zien. Eline van Hove: “Wij willen nog niet concluderen dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet is beïnvloed. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap laat een onderzoek uitvoeren naar het leenstelsel, ook daar moeten we op wachten.”
In het onderzoek van het CPB komt daarnaast naar voren dat studenten meer zijn gaan lenen, gemiddeld meer dan ze voorheen aan studiebeurs ontvingen in het oude basisbeursstelsel. Het ISO wijst erop dat het leven van studenten duurder is geworden de afgelopen jaren. In 2019 is de btw verhoogd, collegegelden zijn toegenomen en ook kamerprijzen zijn de afgelopen periode flink gestegen. Eline van Hove: “We zien dat het leven voor studenten duurder is geworden, ook dat zorgt voor hogere leenbedragen.”
Het ISO maakt zich zorgen over deze jonge generatie die hun werkende leven start met hoge schulden. Uit het SER rapport ‘Kansen en belemmeringen voor jongeren in 2019‘ bleek eerder dat jongeren te maken krijgen met een stapeling van beleid die zorgt voor onzekerheid. Zij komen hun studie af met vaak een hoge studieschuld. Door de krappe woningmarkt is het voor hen lastig een hypotheek te krijgen en op de arbeidsmarkt krijgen jongeren op steeds latere leeftijd een vast contract. Eline van Hove: “We zijn bang dat de coronacrisis er nog een schep bovenop doet: door studie-uitloop zullen studenten meer moeten lenen en tegelijkertijd worden de kansen op de arbeidsmarkt kleiner door de economische gevolgen van de crisis.”
Het ISO pleit ervoor dat wordt gekeken naar een stelsel waarbij het niet meer nodig is om je als student in zulke hoge schulden te steken. In februari riep de studentenorganisatie op tot een verbreding en verhoging van de aanvullende beurs en het herinvoeren van een basisbeurs. Daarnaast roept het ISO om de voorlichting bij lenen te verbeteren. Eline van Hove: “Waar het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een campagne introduceert “Kom uit je schuld”, wijst het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap meteen naar meer schulden als oplossing.”
Door: Nationale Onderwijsgids
