De bescherming van natuur en milieu in Nederland is in toenemende mate afhankelijk geworden van juridische procedures. Volgens Raoul Beunen, hoogleraar Environmental Governance aan de Open Universiteit, is de groeiende rol van de rechter een symptoom van een dieperliggend probleem: de overheid slaagt er niet in om haar duurzaamheidsdoelen daadwerkelijk waar te maken. Dat meldt de Open Universiteit.
Op donderdag 10 april 2025 om 16.00 uur spreekt hij zijn oratie: 'Tussen retoriek en realiteit. Hoe komen we tot een succesvolle strategie voor verduurzaming van onze leefomgeving?' uit. De oratie is live te volgen via ou.nl/live.
Beunen analyseert de kloof tussen ambitieuze duurzaamheidsretoriek en de weerbarstige praktijk van beleidsuitvoering. Aan de hand van voorbeelden als de stikstofcrisis en Natura 2000 toont hij aan hoe juridische procedures steeds vaker nodig zijn om overheden te dwingen hun wettelijke verplichtingen na te komen. "Als effectief beleid van de overheid uitblijft, voelen burgers en maatschappelijke organisaties zich genoodzaakt om naar de rechter te stappen", stelt Beunen.
Wetenschappelijk onderzoek
Tegelijkertijd zijn er steeds meer burgers, boeren en maatschappelijke organisaties die zelf aan de slag gaan met verduurzaming en bijvoorbeeld het herstellen van biodiversiteit. Zij lopen daarbij tegen tal van uitdagingen aan, onder meer barrières die volgen uit het huidige overheidsbeleid. Deze vormen van collectieve actie verdienen volgens Beunen meer steun, ook vanuit het wetenschappelijk onderzoek. Dat onderzoek kan helpen bij het ontwikkelen van effectieve strategieën voor verduurzaming.
Vernieuwing van beleid en praktijk
De hoogleraar roept op tot vernieuwing van beleid en praktijk waarin wetgeving, ecologische kennis én maatschappelijke betrokkenheid op gelijkwaardige wijze worden meegewogen. Hij pleit daarnaast voor een meer holistische benadering van milieugovernance en voor wetenschappelijk onderzoek dat direct bijdraagt aan concrete maatschappelijke oplossingen.
Door: Nationale Onderwijsgids
