De overgangsperiode van basis- naar voortgezet onderwijs (10-14 jaar) brengt grote veranderingen met zich mee. De tieners krijgen te maken met veranderingen in hun omgeving, meer autonomie en verantwoordelijkheden, en grote stappen in hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Tegelijkertijd is dit de periode dat ze volle toegang krijgen tot telefoons en sociale media. Door sociale druk van leeftijdgenoten - al dan niet via sociale media -, stress en slaapproblemen kunnen ze in een vicieuze cirkel terechtkomen waar ze zelf niet makkelijk uitkomen. Een ondersteunende omgeving die hen begeleidt in die veranderingen is cruciaal voor hun welzijn.

Ondersteuning 

Helaas is zo'n ondersteunende omgeving lang niet voor alle tieners voorhanden. Vaak is er geen ondersteuning of de juiste ondersteuning ontbreekt. Maar wat is dan de juiste ondersteuning?
Tijdens de kindertijd fungeert de omgeving vaak als 'manager'. De ondersteuning tijdens de adolescentie krijgt vaak de vorm van 'mentor' of 'adviseur'. Maar daar zijn ze meestal nog helemaal niet aan toe. De biologische (hersen)ontwikkeling van deze leeftijdsgroep maakt dat ze nog niet goed kunnen plannen, geen rekening kunnen houden met langetermijngevolgen van het gedrag van vandaag. Bestaande ondersteuningsprogramma's gericht op welzijn van tieners richten zich vaak op de veerkracht van de tiener zelf, maar zij kunnen nog helemaal niet zoveel autonomie aan.

Coaching 

Wat tieners in deze overgangsperiode nodig hebben is een tussenvorm van ondersteuning - namelijk de ondersteuning van een coach. Dat is een rol die tussen manager en mentor in zit. De coachende omgeving biedt structuur en een vangnet, maar ook toenemende vrijheid en autonomie. Dit coachen neemt tijd en vraagt om aangepaste structuren en samenwerking tussen verschillende actoren in de omgeving van de jongeren. Dit project gaat daarom uit van een systeemaanpak. Het onderzoekt hoe gemeenten samen met belangrijke actoren in het leven van tieners, zoals ouders, school, (welzijns- en zorg)professionals, beleidsmakers, én tieners zélf, kunnen komen tot een systeem met collectieve veerkracht en capaciteit, een systeem dat het mogelijk maakt dat alle tieners gedijen en gelukkig opgroeien.

Het onderzoek Thriving Teens: a whole systems approach to benefit teens' mental wellbeing wordt ondersteund door ZonMW. De Open Universiteit is een van de partners van dit vierjarige project dat wordt getrokken door de Vrije Universiteit.

Door: Nationale Onderwijsgids