Antibiotica en andere antimicrobiële middelen zijn cruciaal voor de gezondheidszorg, zowel bij de behandeling van infecties als bij medische ingrepen zoals chemotherapie en orgaantransplantaties. Door toenemende resistentie tegen antibiotica sterven jaarlijks al meer dan een miljoen mensen aan infecties met resistente bacteriën.
Om dit probleem aan te pakken, financieren NWO, het ministerie van VWS, maatschappelijke organisaties en bedrijven gezamenlijk onderzoek naar nieuwe antimicrobiële middelen en aanvullende therapieën. In totaal is 4,5 miljoen euro verdeeld over vijf projecten.
Onderzoek naar nieuwe antibiotica
Een van de projecten wordt geleid door Nathaniel Martin, hoogleraar Biologische Chemie aan de Universiteit Leiden. Zijn team werkt samen met onderzoekers van de VU Amsterdam en diverse bedrijven. Ze ontvangen ruim 1,6 miljoen euro om nieuwe antibiotica te ontwikkelen.
Het onderzoek richt zich op het enzym LspA, een essentieel eiwit voor bacteriën, maar afwezig in mensen. Doordat het enzym alleen in bacteriën voorkomt, is het een veelbelovend doelwit voor nieuwe antibiotica. Door dit enzym te remmen, hopen de onderzoekers een veilige en effectieve behandelmethode te ontwikkelen.
Verbeteren van bestaande antibiotica
Een ander onderzoeksproject staat onder leiding van Gilles van Wezel, hoogleraar Moleculaire Biotechnologie. Zijn team ontvangt 1,4 miljoen euro om met kunstmatige intelligentie en geavanceerde analysetechnieken nieuwe moleculen te ontdekken en bestaande antibiotica te verbeteren.
De onderzoekers willen met deze aanpak multiresistente bacteriën bestrijden, ook wel de stille pandemie genoemd. Daarnaast streven ze ernaar om de ontwikkelde medicijnen wereldwijd beschikbaar te maken, ongeacht de economische situatie van een land. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met een internationaal netwerk van publieke en private partners.
Met deze financiering zetten de Leidse wetenschappers een belangrijke stap in de strijd tegen antibioticaresistentie en de ontwikkeling van nieuwe behandelingen voor infecties.
Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer