In 2014 stond twintig procent van alle dertig vrije schoolbesturen onder aangepast financieel toezicht. Dat was tien keer hoger dan het landelijk gemiddelde. De Inspectie deed onderzoek om een financieel beeld te schetsen van de vrije schoolbesturen en de mogelijke oorzaken van een verhoogde kans op financiële risico’s in beeld te brengen. De bevindingen zijn nu gepubliceerd in het rapport ‘Financieel beeld van onderwijsbesturen voor vrije scholen in het po en vo’ . Dit meldt de Onderwijsinspectie.
Gemiddeld waren in 2012 de personeelskosten van vrije schoolbesturen in het basisonderwijs hoger dan 95 procent van de rijksbijdragen die het bestuur kreeg. In 2014 daalden de kosten licht. Volgens de Inspectie is dit deels te verklaren doordat de besturen niet tijdig anticiperen op een dalend leerlingenaantal. Bij sommige besturen wordt dit veroorzaakt door extra inzet van middelen voor zorgleerlingen, waar overige bijdragen tegenover staan in plaats van rijksbijdragen. De hogere kosten financieren sommige besturen uit de bijdragen van ouders. Dit kan leiden tot een verhoogde financiële kwetsbaarheid omdat de ouderbijdragen vrijwillig zijn. Ook gaan sommige vrije scholen verbindingen aan met andere partijen zoals kinderopvang of andere schoolbesturen. Deze grotere verantwoordelijkheid brengt eveneens extra risico's mee.
De inspectie vindt dat besturen van Vrije Scholen zich beter bewust moeten zijn van de financiële risico’s als ze extra verantwoordelijkheden aangaan. Het is belangrijk dat bij de besturen van Vrije Scholen voldoende kennis en vaardigheden zijn om een meerjarig personeelsbeleid en meerjarig financieel beleid te voeren.
De inspectie heeft bij de totstandkoming van het rapport constructief samengewerkt met de Vereniging van vrije scholen. Tijdens de uitvoering van het onderzoek constateerde de inspectie reeds dat er sprake is van een opgaande lijn. In augustus 2015 stonden nog vier onderzochte vrije schoolbesturen onder aangepast financieel toezicht. Voor enkele van de besturen die nu nog in aangepast financieel toezicht staan, worden op niet al te lange termijn positieve vooruitzichten verwacht.
© Nationale Onderwijsgids
