De studenten van het University College Roosevelt (UCR) in Middelburg zitten normaal gesproken netjes in de collegebanken. Op maandag 17 februari demonstreerden ze met workshops en jamsessies buiten het universiteitsgebouw. Ze zijn het niet eens met het gedwongen vertrek van hun docenten.

Een kwart van de tachtig personeelseden kreeg voor het weekend te horen dat ze hun baan kwijtraken. Later deze week weten ze wie er mag blijven en wie er moet vertrekken. Bij de docenten valt dit niet goed, maar de studenten zijn het hier ook niet mee eens. “Onze docenten zijn van onschatbare waarde voor ons”, schreven de studenten in een brief.

Reorganisaties bij verschillende universiteiten 

Andere universiteiten in Nederland kondigden de laatste dagen reorganisaties aan. De Open Universiteit in Heerlen raakt dit jaar waarschijnlijk 65 voltijdbanen kwijt. De Universiteit Twente heeft 46 medewerkers (waaronder hoogleraren) al laten weten dat ze hun baan kwijt zijn.

Deze reorganisaties van het personeel op universiteiten staan niet op zichzelf. Door een samenloop van financiële omstandigheden en het overheidsbeleid zullen de universiteiten moeten snoeien in hun personeelsbestand.

Personeelskosten, onderhoud en minder studenten 

Vanwege hoge personeelskosten en het onderhoud van gebouwen stegen de uitgaven. Er komen minder jongeren in de studerende leeftijd bij en daardoor lopen de inkomsten van de universiteiten weer terug. Minder collegegeld komt er binnen en daardoor ook minder subsidie van de overheid. Deze studie wordt voor een groot gedeelte gebaseerd op het aantal studenten dat gaat studeren.

Experts waarschuwen dat het hoger onderwijs zich in het oog van een storm bevindt. Uit onderzoek van consultancybureau EY bleek al dat het hoger onderwijs zo’n 467 miljoen euro verloor in de periode 2023 tot 2025. Van de veertien grote universiteiten in Nederland draaien er tien op dit moment verlies.

Onderwijsbezuinigingen 

Op het onderwijs en onderzoek wil kabinet-School ruim een miljard euro bezuinigen. Die bezuiniging komt voor een groot gedeelte bij de universiteiten terecht.

Internationale studenten 

Ook de strijd tegen de tienduizenden internationale studenten die jaarlijks naar Nederland komen zet het huidige kabinet voort. Het University College in Middelburg geeft aan dat de nieuwe internationaliseringswet daarbij een grote rol speelt. De maatregelen tegen de internationale studenten liggen nog niet vast, maar het zorgt er wel voor dat buitenlandse jongeren Nederland links laten liggen bij een studiekeuze. De instroom van Europese bachelorstudenten daalde het afgelopen collegejaar met 9 procent.

De eerste ontslagen aan universiteiten vallen tot nu toe niet in de Randstad, maar juist in de regio’s waarvan het kabinet zegt daarvoor op te komen. Universiteiten door heel Nederland sluiten niet uit dat ook zij moeten reorganiseren.

Onderwijsaanbod 

In het onderwijsaanbod wordt op dit moment ook gesneden. Universiteiten in Leiden en Utrecht bezuinigen op de geesteswetenschappen. De bacheloropleidingen Italiaans (Leiden) en Duits, Frans en Arabisch (in Utrecht) komen te vervallen.

Estafettestaking 

De geplande onderwijsbezuiniging van een miljard euro wordt over enkele weken besproken in de Eerste Kamer. Boze studenten en medewerkers beginnen dan aan een landelijke estafettestaking omdat ze het niet eens zijn met het beleid van het kabinet-Schoof. Op dit moment doen zeven universiteiten mee aan de estafettestaking.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk