(Novum) - Ruim 1200 jongeren tot 25 jaar worden jaarlijks uitgesloten van bijvoorbeeld een opleiding of baan omdat ze geen Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) krijgen. Deze jongeren hebben niet altijd zware strafbare feiten begaan. Ook relatief lichte vergrijpen, verdenkingen en registraties in de politie- en justitiecomputers kunnen leiden tot het afwijzen van een VOG-aanvraag, meldt het Vara-programma De Ombudsman.

Hoogleraar Miranda Boone, verbonden aan het Willem Pompe Instituut in Utrecht, stelt geschrokken te zijn van het 'rigide' systeem. In het programma, dat vrijdag wordt uitgezonden, stelt ze dat het systeem doorslaat.

In haar onderzoek Justitiële rehabilitatie, balanceren tussen veiligheid en privacy, dat binnenkort verschijnt, bekritiseert Boone het gebruik van justitiële gegevens van alle Nederlanders ten behoeve van het VOG-systeem, bovenop het strafrechtsysteem. Het systeem zou ertoe leiden dat mensen na hun straf nog een extra en vaak ook veel zwaardere straf krijgen.

Boone pleit ervoor dat mensen na een straf weer met een schone lei kunnen beginnen. "Een baan is een hele goede beschermende factor om te voorkomen dat mensen strafbare feiten plegen. Als ze die baan niet meer kunnen krijgen, is het risico dat mensen opnieuw strafbare feiten plegen alleen maar groter."

COVOG-directeur Carol Verheij onderkent in een reactie in het programma het probleem, maar stelt dat werkgevers de VOG nu eenmaal aanvragen omdat het gaat om potentiële werknemers die gaan werken met geld, mensen en klanten waarbij sprake is van vertrouwelijke informatie. "Als wij een Verklaring Omtrent het Gedrag afgeven, dan moet iedereen er op kunnen vertrouwen dat we een gedegen screening hebben gedaan. Wij moeten een afweging maken tussen aan de ene kant het belang van het individu en aan de andere kant het belang van de samenleving."