NOS Stories ging hiervoor langs scholen en docenten. Onderwijsorganisaties zien dat veel leerlingen gebruikmaken van AI. De VO-raad, de vereniging van scholen in het voortgezet onderwijs, ziet dat scholen en docenten worstelen met het gebruik van AI. Leerlingen krijgen daarom aangepaste opdrachten.

AI voor schoolopdrachten 

Duizend scholieren gebruiken tijdens het maken van hun schoolopdrachten AI. Zij maken gebruik van AI bij het schrijven van teksten voor verslagen of ze zoeken antwoorden van huiswerkopdrachten.

Schoolopdrachten worden het meest gemaakt door ChatGPT, maar ook Deepseek, Gemini en de chatbot van Snapchat zijn populair onder leerlingen.

Betrapt door een docent 

Docenten zien niet altijd dat er AI is gebruikt. Van de duizend leerlingen die zeggen AI te gebruiken, geven 200 leerlingen aan dat ze weleens zijn betrapt door een docent. School besloot er echter geen straf voor uit te delen, sommige leerlingen zaten wel in de problemen.

Docenten vinden het lastig om te zien of een leerling de tekst helemaal zelf heeft geschreven of dat daarvoor AI is gebruikt. Docent Nederlands van het Noordik in Almelo, Esther Bonfrer, geeft aan dat ze het niet altijd doorheeft. “Als leerlingen in de instructies van de AI-tool verwerken dat de tekst in makkelijk taalgebruik geschreven moet worden, dan zie je het helemaal niet.”

Plagiaat 

Het plagiaatvraagstuk is de allergrootste worsteling onder docenten. Docenten kunnen namelijk plagiaatscanners gebruiken om te zien of er AI is gebruikt, maar deze hebben niet altijd het juiste effect. Leerlingen weten, volgens de VO-raad, namelijk goed hoe ze deze moeten omzeilen of er wordt iemand vals beschuldigd van plagiaat.

Experimenten 

Scholen zijn daarom op zoek naar andere oplossingen. Zo zijn er scholen die experimenteren met hun lessen en waar mogelijk passen ze de vorm van deze lessen aan. Docent Bonfrer gaf leerlingen eerder altijd een schrijfopdracht die ze voor een gedeelte als huiswerk konden maken, maar dat gebeurt nu niet meer. “In de les geef ik deze opdracht en ik sta achter in het klaslokaal. Thuis gooien ze de opdracht in ChatGPT en dat is niet de bedoeling.”

Scholierenorganisatie LAKS vindt het prima dat docenten hun lessen anders gaan vormgeven. Dat zien ze liever dan dat leerlingen onterecht worden beschuldigd van iets dat ze niet hebben gedaan.

Advies over het gebruik van AI

Scholen hebben in 2024 een document ontvangen vanuit Kennisnet waarin adviezen staan over het gebruik van AI. Er zijn een aantal scholen die werken aan een eigen AI-beleid. Daarin staat hoe leerlingen wel AI kunnen gebruiken en wanneer er sprake is van fraude.

AI in het onderwijs staat ook op de agenda in Den Haag. Staatssecretaris Paul van primair en voortgezet onderwijs gaf al aan dat veel mensen, inclusief zijzelf, achterlopen op de ontwikkelingen. Scholen en docenten mogen van Paul zelf beslissen hoe ze AI gebruiken.

Door: Nationale Onderwijsgids /Femke van Arendonk