In Nederland kennen we verschillende onderwijssoorten. De komende tijd lichten we er een paar uit, met deze keer: het daltononderwijs. Het daltononderwijs werd vanaf 1904 ontwikkeld door de Amerikaanse lerares Helen Parkhurst (1886-1973). Het klassieke beeld van een school, delesblokken van zo'n minuten, een leerkracht die het leren klassikaal aanstuurt, worden op een daltonschool achterwege gelaten. De uitgangspunten van het hedendaags daltononderwijs zijn keuzevrijheid voor de leerling, autonomie, ontwikkeling van zelfstandigheid en eigenaarschap. Wat houdt dit type onderwijs nog meer in?
Daltonscholen zien ademhalen en leren als iets natuurlijks. De scholen gaan ervan uit dat leerlingen nieuwsgierg zijn, actief willen zijn en zich willen ontwikkelen. Wanneer leerlingen de vrijheid krijgen om zelf aan taken te werken, zullen ze verantwoordelijkheid nemen voor hun werk en voor de groep.
Leerling bepaalt doelen
Op daltonscholen bepalen leerlingen zelf aan welke doelen ze die dag willen werken, waar en wanneer ze dit doen en of ze dit zelfstandig of in team doen.
Rol van de leerkracht
Leerkrachten zijn daarbij in feite een soort coach en bekijken samen met elke leerling apart hoe ze de doelen willen bereiken, wat daarvoor nodig is en wat werkt of niet werkt. De leerkracht blijft naast coach ook een vakexpert, die directe instructie en informatie geeft. Hierdoor kan hij differentiëren op maat van de leerling.
Ruimte voor het individu en voor samenwerking
De aanpak op maat van het kind maakt dat wie snel iets begrijpt, verder kan en wie wat extra uitleg nodig heeft, verlengde instructie krijgt. De competenties op vlak van onder meer zelfsturing, keuzevaardigheid en samenwerking worden vaak bijgehouden in een portfolio waarover leerling en leerkracht regelmatig overleggen. Daarbij wordt geleerd om samen te werken. Veel scholen hanteren bijvoorbeeld wekelijks een kringmoment. Hiermee worden onderlinge banden versterkt en worden teamafspraken gemaakt. Ook worden de weekdoelen besproken.
Nederland
In Nederland zijn er ruim 400 daltonscholen. Dit zijn basisscholen, scholen voor voortgezet onderwijs en kinderdagverblijven.
Door: Nationale Onderwijsgids
Bronnen: Scholen op de kaart, Scholengroep Gent, Nederlandse Daltonvereniging, Meer dan onderwijs, theorie en praktijk van het onderwijs in de basisschool. Eddy Alkema, Joanneke Kuipers, Chris Lindhout, Willem Tjerkstra. Koninklijke van Gorcum, 8e herziene druk.
Bronnen: Scholen op de kaart, Scholengroep Gent, Nederlandse Daltonvereniging, Meer dan onderwijs, theorie en praktijk van het onderwijs in de basisschool. Eddy Alkema, Joanneke Kuipers, Chris Lindhout, Willem Tjerkstra. Koninklijke van Gorcum, 8e herziene druk.
