Naar verwachting zullen openbare apotheken dit jaar aan 1,2 miljoen mensen een antidepressivum verstrekken, een stijging van 3,2 procent ten opzichte van 2022. Een bijzondere groep gebruikers bestaat uit kinderen en jongeren tot 25 jaar, bij wie volgens de gangbare richtlijnen artsen terughoudend dienen te zijn met het voorschrijven van antidepressiva. Bij deze groep is onder meer een verhoogd risico op suïcidaliteit door gebruik van deze medicatie. Van de totale gebruikerspopulatie is 5,1 procent jonger dan 25 jaar. Het afgelopen jaar nam het aantal gebruikers onder kinderen (8-17 jaar) toe met 2,5 procent en onder jongvolwassenen (18-24 jaar) met 4,0 procent.

Fluoxetine 

Bij ernstige depressies bij kinderen ouder dan 8 jaar kan fluoxetine als eerste stap in de behandeling overwogen worden, naast cognitieve gedragstherapie. Bij non-respons dient overgegaan te worden op sertraline of citalopram. Onder kinderen wordt fluoxetine het meest gebruikt (39 procent), terwijl onder jongvolwassenen sertraline en citalopram het meest gebruikt worden (beiden 21 procent) en fluoxetine (16 procent) de derde plaats inneemt.

Standaarddagdoseringen 

Gemeten in standaarddagdoseringen (DDD’s) vindt er een opvallende ontwikkeling plaats onder jongeren. Terwijl het gemiddeld aantal DDD’s onder volwassenen nagenoeg gelijk blijft rond de 280 op jaarbasis, is dit onder jongvolwassenen toegenomen van 216 DDD’s in 2018 naar 239 DDD’s in 2023; een stijging van 11 procent over 6 jaar. Onder kinderen was de stijging nog groter: van 177 DDD’s in 2018 naar ongeveer 230 in 2023; een stijging van 29 procent in 6 jaar. Een toename van het aantal DDD’s betekent dat een gebruiker bij gelijkblijvende dosering langer antidepressiva gebruikt, of gemiddeld een zwaardere/hogere dosering krijgt. De stijging wordt vooral veroorzaakt door een verschuiving van het aantal kinderen naar sertraline. Sertraline heeft een hogere maximale dagdosering bij kinderen uitgedrukt in DDD’s dan fluoxetine en citalopram.

Depressiviteit middelbare scholieren

Ook onder middelbare scholieren is de laatste jaren de depressiviteit toegenomen. Dan gaat het met name om somberheid, depressies of zelfs suïcidale gedachten. Middelbare scholieren worden dan ook gescreend in het oosten van de provincie Brabant. 

STORM

Daar is het project STORM ontwikkeld (STORM staat voor Strong Teens and Resilient Minds). Sanne Rasing, onderzoeker van GGZ Oost-Brabant legt uit dat men weet dat voor corona zo'n tien procent van de tweedejaars middelbare scholieren last van somberheidsklachten. Dat is opgelopen tot zo'n 17 procent. Dat meldt Omroep Brabant.

Met de STORM-aanpak, die niet alleen in Oost-Brabant, maar ook in Groningen en Nijmegen wordt uitgerold, moeten scholieren met deze klachten eerder op de radar verschijnen. De aanpak bestaat uit vier delen. Als eerste krijgen de jongeren lessen over wat mentale gezondheid precies inhoudt en daarnaast krijgen de scholieren een vragenlijst die ze moeten invullen. Daarmee wordt gemeten welke leerlingen hoger scoren wat betreft somberheid en depressie.

Mentale gezondheidsproblemen

Het laatste deel richt zich op docenten en hoe zij mentale gezondheidsproblemen kunnen signaleren. Dat is een belangrijke factor, want zij zien de leerlingen elke dag. Toch blijft een vervolgstap lastig, omdat het een lastig onderwerp is. Want durf je als leraar echt met zo'n leerling in gesprek te gaan? En ze letterlijk te vragen of ze weleens denken een einde aan hun leven te maken. "Wij geven de leraren handvatten voor zo'n gesprek."

Meer informatie over de STORM-methode is hier te vinden. 

Door: Nationale Onderwijsgids 
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen