Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) geeft leraren in het primair en voortgezet onderwijs aanbevelingen voor het begeleiden van onderzoek. Leraren hebben verschillende mogelijkheden tot hun beschikking wat betreft de mate en de aard van sturing die ze leerlingen geven. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Utrecht voerden een reviewstudie uit op verzoek van de NRO.
Marjolein Dobber (Vrije Universiteit Amsterdam), Marijn Tanis (VU), Rosanne Zwart (VU/UU) en Bert van Oers (VU, algehele supervisie) analyseerden 185 eerder uitgevoerde onderzoeken beschreven in de onderzoeksliteratuur van de afgelopen 10 jaar voor deze reviewstudie.
De onderzoekers maken onderscheid in de mate van sturing en de aard van sturing die de leraar kan bieden aan leerlingen. De leraar kan de mate van sturing aanpassen afhankelijk van de hoeveelheid invloed die de leerlingen zelf hebben op het onderzoeksproces. De docent moet als het waren schuiven, zo stellen de onderzoekers, op een continuüm van docent-gestuurd, gedeeld-gestuurd en leerling-gestuurd onderzoeken.
De leraar kan daarnaast de aard van de sturing variëren. Er zijn drie vormen van begeleiding: metacognitieve, conceptuele en sociale. Metacognitieve begeleiding is een belangrijk element in het onderzoekend leren. De leerling wordt hierbij namelijk geholpen om na te denken over het eigen leren.
Bij onderzoekend leren bestaat die metacognitieve begeleiding vooral uit:
- Het creëren van een goede onderzoekscultuur in de klas
- Het bevorderen van goede gesprekken over onderzoek
- Het stimuleren van het denken over wat onderzoek is
De leraar kan daarnaast een functie vervullen in het begeleiden van de samenwerking tussen leerlingen. Dit kan gedaan worden door te richten op de interactieprocessen (sociale begeleiding) of door invloed uit te oefenen op de kwaliteit van het geleerde door de kennis die in de gesprekken naar voren komt expliciet te maken (conceptuele begeleiding). Het is daarnaast van belang, aldus de onderzoekers, dat zowel de leraar als de leerlingen de tijd nemen om te wennen aan onderzoekend leren in de klas.
© Nationale Onderwijsgids
Hallo Ellen, Wij brengen enkel het nieuws. Wij hebben niet de beschikking over de reviewstudie, hiervoor kunt u beter informeren bij de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Utrecht. Met vriendelijke groet, de redactie.
Geachte lezer, In verband met mijn Masterstudie Leren & Innoveren heb ik belangstelling voor de reviewstudie over de Rol van de leerkracht bij onderzoekend leren en de mate en de aard van sturing.Kunt u mij dit toezenden? Met vriendelijke groeten, Ellen Leeuw