Hoe regelen Nederlanders hun geldzaken en hoe is dat in de afgelopen eeuw veranderd? Om hier zicht op te krijgen, gaat hoogleraar Oscar Gelderblom aan de Universiteit Utrecht met een team van wetenschappers en een redactieteam van de NTR bij mensen ‘op zolder’ kijken. “We verzamelen hun oude persoonlijke documenten en verhalen”, zegt Gelderblom. “We verzamelen die documenten onder andere via een website en geven betekenis aan de documenten en verhalen op de site en in de NTR-televisieserie Kasboekje van Nederland. Zo brengen we de financiële geschiedenis van Nederland in kaart.” Dat meldt de Universiteit Utrecht.
Een vijfde van alle Nederlandse huishoudens heeft flinke schulden. De meeste van ons komen om in verzekeringen. “Geld houdt ons dagelijks bezig. Wij willen via unieke bronnen en verhalen onderzoeken hoe Nederlanders hun geldzaken regelen,” zegt Gelderblom, hoogleraar Financiële Geschiedenis. “We willen bijdragen aan bewustwording en antwoorden zoeken op vragen als: Sinds wanneer krijgen kinderen zakgeld in plaats van kostgeld te betalen? Waarom lenen we tegenwoordig als we iets kostbaars willen kopen, terwijl we er vroeger voor spaarden? En wie houdt er thuis eigenlijk de hand op de knip: de man of de vrouw?"
Het project gaat op 8 oktober officieel van start tijdens het Weekend van de Wetenschap en de Maand van de Geschiedenis met een evenement in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht. In een setting die doet denken aan het tv-programma Tussen Kunst en Kitsch kunnen mensen oude financiële documenten zoals kasboekjes, de aankoopnota van de eerste auto, oude brieven of een spaarbankboekje aandragen, die deskundigen ter plekke bekijken. Ook zijn er lezingen, een kleine tentoonstelling met historische financiële stukken, een debat en een live uitzending van het VPRO-radioprogramma OVT. De toegang is gratis.
De NTR maakt een zesdelige tv-serie die vanaf eind maart 2018 te zien zal zijn op NPO2. Per aflevering staat een thema centraal en wordt een link gelegd met de actualiteit. De televisieserie krijgt een documentair karakter en laat door persoonlijke, concrete en herkenbare regionale verhalen zien hoe Nederlanders nu én vroeger met hun geld omgingen.
“Vanaf maart 2018 nodigen we mensen uit om persoonlijke verhalen met ons te delen door het uploaden van foto’s van documenten en/of tekstbestanden op de website van het project,” zegt Gelderblom. “Wij zijn op zoek naar alle documenten die laten zien hoe mensen vroeger met geld omgingen, of het nu kasboekjes of brieven zijn, vakantiezegels of oude polissen." Met een thematische opzet, biedt de site gebruikers straks verhalen, interviews, film- en videofragmenten, fotomateriaal, visuals van diverse documenten en een helder, kort historisch overzicht.
De samenwerking tussen de Universiteit Utrecht en de NTR is de eerste in zijn soort tussen een universiteit en de publieke omroep. Op 20 september aanstaande wordt het contract ondertekend. Het project maakt deel uit van het door NWO gefinancierde VICI onderzoek “The Dynamics of Inclusive Finance in the Netherlands, 1750-1970”.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
