Zo'n 25 procent van alle docenten in het primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs gebruikt geen computers tijdens de les. Het gebruik van ict in het onderwijs neemt weliswaar gestaag toe, maar veel te langzaam. Dat zegt Toine Maes, directeur van Stichting Kennisnet.

In het huidige tempo duurt het nog tien jaar, voordat alle docenten ict toepassen in het lesprogramma. "Als Nederland écht de ambitie heeft om internationaal terug te keren in de top vijf kenniseconomieën, dan moeten we nu versnellen", zo stelt Maes. Vandaag lanceert Kennisnet de Vier in Balans Monitor, een jaarlijkse uitgave over het gebruik en het rendement van ict in het onderwijs.

Investeren in ict
De toegevoegde waarde van ict in het onderwijs wordt in steeds meer onderzoek aangetoond. Ict zorgt voor een rijkere leeromgeving, met onderwijs op maat. Leerlingen zijn meer gemotiveerd en leveren betere prestaties; leraren geven efficiënter onderwijs en hun beroep wordt aantrekkelijker; en de vernieuwingsgezindheid van scholen neemt toe.

Scholen erkennen de potentie van ict en investeren daarom flink. Er komen steeds meer computers, steeds snellere internetverbindingen en in de afgelopen drie jaar hebben vrijwel alle scholen een digitaal schoolbord aangeschaft. Toch gaat het volgens Kennisnet niet snel genoeg.

Gemiste kans
Zo blijkt uit de Vier in Balans Monitor dat nu gemiddeld één computer beschikbaar is per vijf leerlingen. Maes: "Stelt u zich eens voor dat u met vier collega's een computer moet delen. Hoe efficiënt is dat?"

Naast het aanpakken van deze schaarste in de infrastructuur vindt Kennisnet dat ook het rendement omhoog moet. "Het computergebruik door leraren is in 2010 met 3% gestegen. Dat is positief, maar met deze groei duurt het tot ongeveer 2020 voordat alle docenten gebruik maken van ict." Bovendien wordt ict nog te sporadisch ingezet, en beperkt gebruik zich veelal tot het opzoeken van informatie op internet of tekstverwerking. Dat is een gemiste kans.

Visie op de aanpak
Volgens Maes ligt de basis voor succesvol ict-gebruik in het opstellen van een heldere visie door schoolmanagers en docenten. Ongeveer de helft van de docenten geeft aan grote behoefte te hebben aan een visie die breed gedragen wordt binnen de school. "Voor een evenwichtige inzet van ict - de Vier in Balans - moet de onderwijsinstelling vervolgens ook kijken naar de deskundigheid van docenten, de inzet van leermaterialen en de noodzakelijke infrastructuur. Als docenten niet weten wat mogelijk is en als onvoldoende digitaal leermateriaal beschikbaar is, kan te weinig rendement worden gehaald uit de investeringen."

Oproep tot versnelling
De Vier in Balans Monitor laat zien dat de digitalisering in het onderwijs niet in de pas loopt met de digitalisering in de werkende wereld. Overheid en bedrijfsleven, burgers en consumenten, allemaal raken zij steeds meer vertrouwd met ict en steeds meer benutten zij de mogelijkheden om kennis en informatie te delen. "Dat het onderwijs hierin achterblijft is vreemd. Juist hier gaat het om informatiedeling en kennisoverdracht.", stelt Maes.

Kennisnet vindt dan ook dat de onderwijswereld in de komende vijf jaar een flinke slag moet slaan. In 2015 moet iedere leerling, student en docent in Nederland eenvoudig toegang hebben tot alle beschikbare leerinformatie. Die informatie moeten zij kunnen opvragen en verwerken met hun eigen ‘device'. Een ambitie die de noodzaak van versnelling toont. "We zijn de goede weg ingeslagen, maar het moet echt sneller."