Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie wil het auteursrecht moderniseren. Hij wil het vertrouwen in de auteursrechtorganisaties vergroten en de positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars in contractsonderhandelingen versterken. Ook wil hij het legaal aanbod van auteursrechtelijk materiaal op internet beschermen en stimuleren.

Europese plannen die belemmeringen wegnemen voor auteursrechtlicenties op internet kunnen op zijn steun rekenen. Verder ziet de bewindsman geen toekomst meer voor de thuiskopieheffingen.

Dit blijkt uit de speerpuntenbrief Auteursrecht 20@20 die de bewindsman vandaag mede namens minister Verhagen (EL&I) en staatssecretaris Zijlstra (OC&W) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Downloaden van illegale bron wordt onrechtmatig
Om nieuwe legale diensten in de creatieve sector te bevorderen, krijgen rechthebbenden meer mogelijkheden om civielrechtelijk op te treden tegen partijen die met illegaal aanbod de markt verstoren. Het downloaden van auteursrechtelijk beschermd werk uit illegale bron wordt daarom onrechtmatig, maar niet strafbaar.

Downloaden is al geruime tijd onrechtmatig voor games en andere software, maar dat gaat nu ook gelden voor bijvoorbeeld films en muziek. Met deze civielrechtelijke maatregel neemt Nederland in Europa geen uitzonderingspositie meer in. De handhaving richt zich op websites en diensten en niet op consumenten die af en toe bestanden up- en downloaden. Consumenten hoeven niet bang te zijn voor criminalisering. Er komt geen zogeheten ‘three-strikes’ wet die Frankrijk en Engeland hebben ingevoerd om gebruikers van internet af te sluiten.

Blokkades websites uit buitenland
Via de rechter kunnen rechthebbenden straks websites en diensten met illegaal aanbod laten blokkeren die afkomstig zijn uit het buitenland. Dat kan nu al met Nederlandse websites en diensten, maar als deze vanuit het buitenland afkomstig zijn, kunnen ze nog niet worden aangepakt. Een blokkade via de accesprovider kan alleen na tussenkomst van de rechter, als bewezen is dat de betreffende website onrechtmatig handelt en als de websitebeheerder of hostingprovider niet aanspreekbaar zijn.

Sterkere positie auteurs en uitvoerend kunstenaars
Ook werkt Teeven aan versterking van de positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars. Hij vindt dat zij mee moeten kunnen profiteren van de opbrengsten die exploitanten van hun werk – zoals producenten en uitgevers – genereren. Ze moeten bovendien kunnen ingrijpen als de exploitant onvoldoende inspeelt op de mogelijkheden van de digitale omgeving. Deze zomer stuurt de bewindsman een wetsvoorstel voor advies naar de Raad van State.

Meer toezicht op beheersorganisaties
Daarnaast wil Teeven het toezicht verbeteren op collectieve beheersorganisaties (cbo’s) die namens rechthebbenden auteursgeld innen, beheren en verdelen. Het moet duidelijker worden wat er met het geld gebeurt. Er komt één (digitaal) loket waar gebruikers van auteursrechten terecht kunnen voor opgaven, klachten en onderhandelingen. Als rechthebbenden er medio 2012 niet in zijn geslaagd de 1-loketformule zelf door te voeren, komt de bewindsman met een wettelijke regeling.

Geen plaats meer voor thuiskopiestelsel
De staatssecretaris vindt dat er geen plaats meer is voor de thuiskopieheffingen omdat de technologie het thuiskopiestelsel heeft achterhaald. Nieuwe heffingen op apparaten als mp-3 spelers, laptops, dvd-recorders en usb-sticks vindt Teeven onwenselijk. Hetzelfde geldt voor een heffing op internetabonnementen. Rechthebbenden kunnen de vergoeding voor het kopiëren in de prijs van het product verwerken en het kopiëren technisch reguleren. Heffingen leiden slechts tot dubbele of onnodige betaling door de consument. De staatssecretaris komt nog dit jaar met een wetsvoorstel voor de handhaving op internet en wijziging van het thuiskopiestelsel.

Teeven voor opheffen beperkingen auteursrechtenlicenties
Verder is de bewindsman het eens met een Europees voorstel beperkingen van auteursrechtlicenties zoveel mogelijk op te heffen. Nieuwe online diensten moeten nu in 27 EU-lidstaten een licentie verkrijgen. Dat staat volgens de staatssecretaris haaks op het grenzenloze karakter van het internet en vormt een obstakel voor het legale digitale aanbod van creatieve diensten. Ook pleit hij voor een ‘fair use’ uitzondering in de richtlijn auteursrecht die (niet-commercieel) creatief hergebruik van werken stimuleert.

Snelle technologische ontwikkelingen stellen consumenten in staat op eenvoudige wijze creatieve ideeën te produceren, te publiceren en uit te wisselen: zogenaamde user-created-content. Een ‘fair use’ uitzondering laat het auteursrecht beter inspelen op deze nieuwe ontwikkelingen. Om geen tijd te verliezen zal de bewindsman - vooruitlopend op de Europese discussie - de Commissie Auteursrecht vragen de mogelijkheid te onderzoeken om nu al een ‘fair use’ uitzondering in nationale wetgeving op te nemen.