Steeds meer kinderen in het regulier onderwijs krijgen psychische hulp of medicatie vanwege AD(H)D, angst of depressie. Windesheimonderzoeker Bert Wienen vindt die stijging zorgelijk: “Kijk niet alleen naar het kind, maar ook naar de onderwijscontext”, betoogt Wienen in zijn promotieonderzoek. Dit meldt hogeschool Windesheim.
Hulp buiten de school
Leerlingen die in de klas druk of dromerig zijn, komen steeds vaker terecht bij jeugdhulp voor diagnostisch onderzoek, begeleiding of medicatie. Cijfers onderbouwen deze trend. De afgelopen jaren steeg het aantal kinderen dat jeugdhulp nodig heeft met 12%.
Inclusief onderwijs
Steeds meer kinderen hebben een individueel ontwikkelingsplan nodig in het onderwijs, waardoor er van leraren meer begeleiding wordt gevraagd. “We zien dat leerkrachten vaak als eerste opmerken dat een kind afwijkt van de norm. Steeds vaker wordt dan de vraag gesteld: ‘Wat mankeert dit kind’? Een vraagstelling die een biomedisch probleem veronderstelt. De oorzaak en oplossing worden in het kind gezocht. Anderzijds kun je er ook vanuit pedagogisch perspectief of vanuit de onderwijscontext naar kijken. Wat maakt dat dit kind zo op deze omgeving reageert en welke pedagogische ondersteuning past daarbij?", zegt Bert Wienen, Associate lector Jeugd bij hogeschool Windesheim.
Doorbreek denken in ‘stoornissen’
“Uit onderzoek blijkt dat de jongste jongens in de klas de grootste kans hebben om de diagnose ADHD te krijgen, terwijl uit de context zou kunnen blijken dat het in feite onrijp gedrag is. “De perceptie van de leraar speelt een belangrijke rol, zo blijkt uit mijn onderzoek. Als er twee leerlingen in de klas als lastig worden ervaren, worden meer kinderen door een leerkracht lastig gevonden. In klassen met een overschot aan jongens wordt bovendien meer afwijkend gedrag opgemerkt dan in klassen met meer meisjes. Daar wort dan juist pro-sociaal gedrag wordt opgemerkt. Dat is niet goed of fout. Maar het is wel belangrijk om deze context mee te wegen in diagnosetrajecten en daar bewust van te zijn”, licht Wienen toe. Op 3 juni promoveert hij op de rol van diagnoses in de onderwijscontext.
Pedagogische oplossingen
Wienen ziet ruimte voor verbeteringen in de manier waarop het onderwijs is georganiseerd. “Bij toetsen draait het vooral om kennis van taal en rekenen.” Hij suggereert ook andere kwaliteiten van kinderen mee te wegen. Ook pleit hij voor balans in de groepssamenstelling: de verhouding tussen jongens en meisjes in de klas.
Door: Nationale Onderwijsgids
