Voor het zevende jaar op rij deelt Randstad aan het begin van het nieuwe jaar een overzicht van de meest kansrijke beroepen. Dit jaar zijn er 28 nieuwkomers. In totaal staan er vijftien vakgebieden in het overzicht met elk hun eigen top drie meest kansrijke beroepen.

Toename kansen voor mbo'ers 

Wat opvalt is de relatieve toename van kansen voor mbo'ers. Over afgelopen jaar zagen we de krapte voor beroepen op mbo-niveau (vooral niveau 3-4) behoorlijk stabiel blijven, ondanks dat de arbeidsmarkt iets is afgekoeld. Voor mensen met een hbo+ diploma nam de krapte juist iets meer af. Krappe beroepen op mbo-niveau zijn veelal terug te zien in deze lijst van de meest kansrijke beroepen, bijvoorbeeld: de automonteur, verzorgende IG, kok en hovenier. 

Ook het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) verwacht in haar meest recente prognose dat de kansen voor mbo-ers over het algemeen goed overeind blijven of zelfs verbeteren, terwijl die voor m.n. bachelor beroepen (gemiddeld) wat afnemen. 

Bachelor diploma 

“Een reden hiervoor is een grote instroom op de arbeidsmarkt de komende jaren van jongeren met een bachelor diploma, terwijl de instroom vanuit mbo opleidingen -relatief- beperkter is. Dat verbetert de kansen voor mbo-ers, omdat er verhoudingsgewijs minder concurrentie is. Daarbij versterkt een trend als de energietransitie de roep om mbo-ers, bijvoorbeeld in de techniek. Tegelijkertijd is op alle niveaus de keuze voor het specifieke vakgebied van belang: er zijn onderling grote verschillen in kansrijkheid, zowel op mbo- hbo- als wo- niveau. De keuze voor een beroep in de zorg of elektrotechniek waar een mbo-diploma voor vereist is kan een duurzamere keuze zijn dan een baan op hbo-niveau in de administratie waar mogelijk AI het werk op korte termijn kan overnemen. De huidige maatschappelijke trends kunnen als indicator dienen voor beroepen met perspectief", aldus Bart van Krimpen, arbeidsmarktanalist bij Randstad Nederland.

De recente klimaattop illustreert een grote beweging die al langer is ingezet, waarbij onderwerpen als hernieuwbare energie, duurzaamheid, milieu en uitstoot in toenemende mate op de agenda staan. We zien deze ontwikkelingen dan ook steeds prominenter terug op de arbeidsmarkt, ook bij de meest kansrijke beroepen. Soms heel concreet, bijvoorbeeld in de functie van adviseur duurzaamheid of projectleider milieu, maar ook bij de elektromonteur, die zich (onder meer) bezighoudt met het installeren en onderhouden van elektrische installaties, auto’s of elektriciteitsnetwerken, of de koelmonteur die essentieel is bij het installeren van systemen als de warmtepomp.

Vergrijzing 

Nederland vergrijst: de leeftijdsopbouw van de bevolking verandert en het aandeel van de oudere leeftijdsgroepen wordt groter. Waar in 2010 er voor iedere 65-plusser vier personen in de leeftijd van 20 tot 65 waren, is dit gedaald naar momenteel één op drie. Prognoses gaan uit van een verdere daling richting de één op twee. Dat deze grote demografische trend invloed heeft op de arbeidsmarkt zal dan ook niet verbazen. De afgelopen jaren steeg het aantal werkenden in de zorg en welzijn, waarbij ook de krapte en het aantal vacatures stegen. Specifiek is deze ontwikkeling terug te zien in de gestegen vraag naar helpende (plus) en verzorgende IG, vaak werkzaam met ouderen. 

AI-opkomst 

In de ICT is er een verschuiving van 'front-end' naar 'back-end' werk, zichtbaar door de positie van de cloud-engineer in 2023 en dit jaar de data-engineer. Deze groei hangt samen met de opkomst van Artificial Intelligence, waar data-engineers een cruciale rol spelen. De AI-opkomst roept ook ethische en juridische vragen op, wat de vraag naar juristen beïnvloedt. 

Veiligheidsberoepen 

Een laatste opvallende ontwikkeling is de toegenomen krapte op het gebied van veiligheidsberoepen, in het bijzonder de surveillant en buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA). In beide gevallen is het aantal openstaande vacatures sterk toegenomen afgelopen jaar. Een mogelijke verklaring is de vergrijzing over de gehele linie van de beroepsgroep. Daarnaast moeten werkgevers concurreren met andere veiligheidssectoren, zoals politie en defensie. 

De lijst komt tot stand door het analyseren en combineren van eigen en publieke arbeidsmarktdata. Voor 2024 wordt niet alleen naar de huidige vraag en aanbod (krapte) gekeken maar ook naar onderliggende ontwikkelingen. De meest kansrijke beroepen hebben gemeen dat ze allen een relatief krappe arbeidsmarkt kennen (überhaupt veel vraag ten opzichte van aanbod), maar in de meeste gevallen ook een toenemende krapte laten zien.

Door: Nationale Onderwijsgids