Het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie heeft een Scan Preventieve Aanpak Lezen en Spellen ontwikkeld. De scan is een online zelfevaluatie-instrument dat als startpunt kan dienen voor duurzame verbeterslagen in de preventieve aanpak in groep 1 en 2. De resultaten van de scan bieden aanknopingspunten voor gesprekken, maken ontwikkelpunten zichtbaar en helpen om doelen voor een verbetertraject te formuleren en te evalueren. Dit meldt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De scan bestaat uit een website waarop de scan ingevuld kan worden en een handleiding waarin de benodigde informatie staat om de scan te gebruiken voor het in kaart brengen van het voorbereidende lees- en spellingonderwijs en het creëren van een startpunt voor verbeterslagen. De rapportage wordt per mail toegestuurd en voorziet in een gesprekskader op basis waarvan consensus kan worden bereikt. Om dit gestructureerd te kunnen doen zijn onder andere verbeterdomeinen onderscheiden.
Het ligt voor de hand om dit traject gezamenlijk als schoolteam uit te voeren, maar een dergelijke exercitie kan ook regionaal geïnitieerd worden door ib-netwerken, schoolbesturen, samenwerkingsverbanden passend onderwijs en gemeenten. In dat geval is er een nóg grotere kans dat de preventieve aanpak in visie, beleid én facilitering gedragen wordt en duurzaam wordt geïmplementeerd. Scholen kunnen dan leren van elkaar en aan het centrale beleid kunnen meerjarige randvoorwaarden worden verbonden.
Het is belangrijk dat leerlingen goed voorbereidend lees- en spellingonderwijs krijgen, waarbij er ruim aandacht is voor de preventieve aanpak. Preventief werken in de vorm van (voorbereidend) lees- en spellingonderwijs in groep 1 en 2 heeft als doel om lees- en spellingproblemen en het risico op laaggeletterdheid en dyslexie te voorkómen. Vroeg signaleren is daarvan een belangrijk onderdeel. Door vroeg te signaleren worden stagnaties in de ontwikkeling tijdig in beeld gebracht en kan er meteen adequaat gehandeld worden. Daarmee wordt voorkomen dat leerlingen (te) lang met problemen rondlopen en daardoor met een taalachterstand beginnen aan groep 3.
Het stimuleren en faciliteren van verbeteracties in het funderend onderwijs vormt een van de tien actiepunten van het Stimuleringsprogramma Aanpak Dyslexie. Het programma wil onder meer samen met het onderwijs en gemeenten na gaan wat er maatwerkgericht nodig is om verbeteringen te realiseren van het lees- en spellingonderwijs in de dagelijkse praktijk. Verbeteren en veranderen van dagelijkse routines gaat niet vanzelf. Effectieve methodieken, protocollen en handreikingen alleen zijn niet voldoende. Naast een proces van bewustwording vragen daadwerkelijke verbeterslagen om een systematische en stapsgewijze aanpak. Hierbij kan een instrument als de Scan Preventieve Aanpak Lezen en Spellen worden ingezet.
Door: Nationale Onderwijsgids
