Digitale geletterdheid is een combinatie van ict-basisvaardigheden, informatievaardigheden, mediawijsheid en computational thinking. Scholen werken daar al jaren aan en doen bijvoorbeeld mee aan de Week van de Mediawijsheid. Maar om meer impact te kunnen hebben, is structurele inbedding van digitale geletterdheid noodzakelijk. 

Ambitie digitale stappen

Die noodzaak is extra urgent nu de verwachting is dat digitale geletterdheid een verplicht onderdeel van het curriculum wordt. Concrete kerndoelen zijn momenteel nog in ontwikkeling, maar het is raadzaam alvast met meer ambitie digitale stappen te zetten. Door in kaart te brengen wat je als school al doet en hoe het is gesteld met de digitale vaardigheden van leerlingen, valt straks veel tijdwinst te behalen. 

Digitale basisvaardigheden 

Uit een praktijkonderzoek van SLO en Kennisnet blijkt hoe schrijnend het gesteld kan zijn met de digitale vaardigheden van leerlingen. Leerlingen moesten tijdens de coronaperiode vooral een beroep doen op hun ict-basisvaardigheden, zoals het omgaan met beeld- en spraaksoftware en het werken in een online samenwerkingsomgeving. Die vaardigheden bleken onder een deel van de leerlingen volstrekt onvoldoende ontwikkeld.

Deel je inzichten

Digitale geletterdheid en toekomstgericht onderwijs zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het is belangrijk dat de school een visie formuleert, maar ook als leerkracht kun je hierover nadenken. Wat kun jij doen aan digitale geletterdheid in je dagelijkse onderwijspraktijk? Welke onderwerpen vind jij belangrijk? Zet dit voor jezelf op een rij en bespreek het in een teamvergadering. Door met je collega’s over dit onderwerp te praten krijgt het meer inhoud en betekenis. Deel je inzichten ook met de directie en het bestuur van de school.

Verweven met bestaande lessen

Tijdgebrek is een veelgehoorde uitdaging als het gaat over het oppakken van digitale geletterdheid. Door het te verweven met bestaande lessen hoeft het niet veel tijd te kosten. In het Handboek Digitale Geletterdheid staan praktijkervaringen van leraren die dit doen. Zo bekijkt Liesbeth Breek, docent Frans met haar leerlingen online foto’svolgens het Slow Looking-principe. In een les van 30 minuten werken leerlingen tegelijkertijd aan Frans, wereldburgerschap én digitale balans. 

Online shaming 

Pesten gebeurt ook online. Denk maar aan leerlingen die elkaar in een groepsapp lastigvallen of buitensluiten, en ook online shaming komt steeds vaker voor. Praat over dit onderwerp met je leerlingen en probeer boven water te krijgen wat ze online meemaken en hoe leerlingen zich daarbij voelen. Deze inzichten zijn van belang voor het kunnen werken aan een veilig schoolklimaat. 

Digitale ontwikkelingen 

De digitale ontwikkelingen gaan snel. Hoe blijf je bij? En waar vind je interessante bronnen? Begin met het maandelijks agenderen van het onderwerp in de teamvergadering. Het is net als sporten: samen met anderen en op afspraak werkt het beter. Je kunt bijvoorbeeld een nieuwsbericht over een ict-ontwikkeling met elkaar bespreken. Wat betekent dit voor jou als leraar? Wat betekent het voor de leerling en voor het onderwijs? Of probeer eens een les uit van Wikiwijs en ontdek wat voor jou werkt, wat bij je past en wat jij leuk vindt. 

Door: Nationale Onderwijsgids