Naar aanleiding van de beleidsdoorlichting van het leenstelsel luiden de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en FNV Young & United de alarmbel over de snel oplopende studieschulden. Bijna de helft van de studenten dreigt af te studeren met een studieschuld boven de 20.000 euro, waarvan nog eens de helft met een studieschuld van meer dan 40.000 euro. LSVb-voorzitter Lyle Muns: “Het wordt nu pijnlijk zichtbaar dat het leenstelsel leidt tot torenhoge studieschulden. De coronacrisis verergert deze situatie alleen maar. Studerende jongeren komen massaal in de knel. Een snelle afschaffing van het leenstelsel en invoering van een schuldenvrije basisbeurs is noodzakelijk.” Dit meldt de LSVB.
Uit de doorlichting blijkt dat studenten aangeven meer te zijn gaan werken en lenen sinds de invoering van het leenstelsel. Ook laten ze activiteiten als bestuurservaring , een buitenlandervaring en een honoursprogramma vaker liggen. Studenten uit lage inkomensgezinnen passen deze compensatiestrategieën vaker toe. Ook concludeert het rapport dat de aanvullende beurs de lagere ouderbijdrage van studenten met ouders die modaal of minder verdienen onvoldoende compenseert. FNV Young & United voorzitter Bas van Weegberg: “Het leenstelsel vergroot de kansenongelijkheid tussen studenten met rijke ouders en studenten met ouders die weinig kunnen bijdragen.”
Toekomst in het gedrang
Al eerder bleek dat jongeren eigen gezinsvorming uitstellen. Sinds de invoering van het leenstelsel gaan studenten daarnaast ook minder en later op kamers. Bovendien zorgen de snel stijgende schulden ervoor dat het verkrijgen van een hypotheek moeilijker is. Muns: “Door het leenstelsel kunnen minder studenten op kamers gaan betalen. Ook maken de snel stijgende studieschulden de starterspositie van jongeren op de krappe woningmarkt nog ingewikkelder.”
Doorstroom MBO-HBO
De jongerenorganisaties maken zich ook ernstige zorgen om de toegankelijkheid van het huidige stelsel. Zo blijkt dat de doorstroom van het MBO naar het HBO sinds de invoering van het leenstelsel is gedaald en dat deze daling nog verder doorweegt op studenten uit gezinnen met lage inkomens.
De schuldenvrije basisbeurs
Vorige week vrijdag presenteerden LSVb en FNV Young & United de resultaten van hun studentenraadpleging over het studiefinancieringssysteem. De ruim 5000 deelnemende studenten kozen voor de schuldenvrije basisbeurs. In dit voorstel worden een derde van de kosten voor het levensonderhoud en de studie door de student gedragen en twee derde door een basisbeurs. Dat komt neer op een basisbeurs van 300 of 750 euro per maand voor respectievelijk thuis- en uitwonende studenten. Dit stelt studenten in staat af te studeren zonder schulden met een bijbaan van zo’n 10 à 12 uur per week.
Door: Nationale Onderwijsgids
