Scholen krijgen bijvoorbeeld van Bussemaker de ruimte om opleidingen aan te passen aan de regio. Voor scholen aan de grens zou dat bijvoorbeeld kunnen betekenen dat Duits onderdeel gaat uitmaken van het curriculum. De minister maakt ook meer ruimte om te experimenteren met opleidingen. "Als er bijvoorbeeld in Groningen meer behoefte is aan personeel voor de energiesector, dan moet daar snel ruimte voor komen", legt een woordvoerder uit. Om te voorkomen dat er weer een wildgroei aan opleidingen ontstaat, zoals de afgelopen jaren, moet wel worden bewijzen dat er ook echt werk te vinden is voor de afgestudeerden.

Bedrijven krijgen onder de plannen daarnaast meer ruimte voor eigen initiatieven. "Zo wordt het voor scholen eenvoudiger gecombineerde leerroutes aan te bieden, waarbij studenten de basis in de schoolbanken leren en praktijkervaring opdoen bij een werkgever", legt het ministerie uit. Voor specifieke projecten in het techniekonderwijs stelt Bussemaker honderd miljoen euro beschikbaar voor cofinanciering. Het bedrijfsleven en lagere overheden hebben beide ook honderd miljoen euro toegezegd voor dit potje.

Om het beroepsonderwijs verder te verbeteren wil Bussemaker studiebijsluiters en intakegesprekken invoeren. Dat moet jongeren helpen een juiste studiekeuze te maken, die beter aansluit bij hun capaciteiten. Daarnaast komt er een excellentieprogramma voor topstudenten. Daarin wordt onder meer gewerkt met een 'meester en gezel'-constructie. Bussemaker maakt hiervoor 25 miljoen euro vrij.

Mbo-opleidingen moeten daarnaast gaan werken met een nieuwe doorlopende leerlijn van vmbo tot aan mbo. Hierdoor moeten vmbo-leerlingen sneller worden opgeleid tot gespecialiseerde vakmensen met een mbo-diploma. Om de kwaliteit van het beroepsonderwijs verder te verhogen voert Bussemaker standaardexamens in.

De Nederlandse economie is volgens de minister voor een groot deel afhankelijk van kundige vakmensen. "Teveel goede vakmensen gaan voor de arbeidsmarkt verloren omdat studenten het beroepsonderwijs links laten liggen", verklaart de PvdA-bewindsvrouw. "Dat is gewoon talentverspilling en dat maakt onze economie onnodig kwetsbaar." Volgens haar is het leren van een vak 'iets om trots op te zijn'. "Dat moet aantrekkelijker en zichtbaarder worden."