De sleutel voor betere taalresultaten in het mbo ligt bij de samenwerking tussen taal- en vakdocenten. Als docenten samenwerken en met elkaar betekenisvolle en taalrijke (beroeps)opdrachten formuleren, zal dit de taalvaardigheid van studenten verbeteren, zo blijkt uit onderzoek. Ilse Hoffman, docent en onderwijsontwikkelaar Dienstverlening Helpende Zorg & Welzijn op ROC Midden Nederland, geeft les aan anderstalige studenten (niveau 2) en haar team zet sterk in op taalontwikkelend werken. “Twintig jaar geleden gaf ik al les aan nieuwkomers en daar ontdekte ik dat je taal en de beroepscontext het beste met elkaar kunt verweven. Dat is effectief en zorgt voor een vliegwieleffect. Ik merk ook dat er veel belangstelling vanuit de studenten is voor deze manier van leren. We zijn met een klein groepje begonnen en hebben nu twaalf klassen die op deze manier bezig zijn met taal en het leren van een beroep.” 

Woordenschatverwerking 

De belangrijkste voorwaarde voor taalbewust lesgeven is dat alle docenten met taal bezig zijn. Hoffman legt uit dat haar school met woordenlijsten werkt die zijn opgesteld in samenspraak met vakdocenten en docenten Nederlands. “Bij vakken als persoonlijke verzorging, activiteitenbegeleiding, burgerschap of rekenen halen we woorden op en daarmee gaan we aan de slag in de taallessen. We reiken studenten verschillende manieren van woordenschatverwerking aan: woordspelletjes, oefenen met de WRTS, een woordenschrift of woordkaartjes. Studenten leren de inhoud van de vakwoorden in de vakles en oefenen hun woordenschat ook in de lessen Nederlands.” 

Taalkwartier 

Daarnaast houdt het team van Hoffman elke twee of drie weken een taalkwartier. Een van de docenten Nederlands vertelt dan wat er mogelijk is met taal in vaklessen. Hoffman benadrukt dat dit inspirerend is voor het team. “Het houdt de boel levend, en het is ook een goede manier om nieuwe collega’s deze manier van taalbewust lesgeven bij te brengen.” 

Taalniveau's 

De mbo-studenten op niveau 2 behalen goede taalresultaten, maar op niveau 3 en 4 ziet Hoffman best veel uitval op het gebied van taal. Ze denkt dat het taalniveau 3F wellicht niet altijd bereikbaar is. “Het gemiddelde taalniveau van de Nederlander is 2F en oefenen kan helpen om het niveau te verhogen, maar voor sommige mensen is 3F niet haalbaar. Daar kun je beter reëel over zijn. Studenten realiseren zich bovendien niet altijd dat een niveau 4-beroep iets anders is dan een beroep op niveau 2 of 3. Je zit bij niveau 4 bijvoorbeeld vaker achter een computer. Als jij graag met mensen wil werken, past dat misschien helemaal niet bij je. Inmiddels geven we op onze niveau 3- en 4-opleidingen ook taalbewust les. Hopelijk zullen de resultaten daardoor verbeteren.” 

Door: Nationale Onderwijsgids