Open science betreft onder meer het (digitaal) openstellen van wetenschappelijke publicaties voor een groot publiek en het delen van onderzoeksdata. Publiek gefinancierd onderzoek moet publiek toegankelijk zijn. Voor minister Van Engelshoven vormt open science een belangrijke prioriteit uit het Regeerakkoord.
Nederland staat in Europa te boek als een voortrekker op dit gebied. Dat bleek bijvoorbeeld tijdens het EU-voorzitterschap (2016). Toen is gezamenlijk ingezet op de ambitie dat in 2020 honderd procent van wetenschappelijke artikelen voor iedereen toegankelijk moeten zijn, dat onderzoeksdata optimaal beschikbaar moeten zijn voor hergebruik, dat onderzoekers moeten worden gewaardeerd en beloond voor het delen van onderzoeksresultaten en –data.
Voor Nederland zijn deze ambities – met daarnaast de ambitie dat open science gestimuleerd en ondersteund dient te worden- neergelegd in het Nationaal Plan Open Science, dat vandaag precies een jaar geleden werd gepresenteerd door het Nationaal Platform Open Science. Hierin werken een groot aantal organisaties samen, voor wie deze ontwikkeling belangrijk is. Sinds de aftrap, één jaar geleden, is het percentage open access publicaties gestegen en neemt de ontwikkeling om onderzoeksdata te kunnen delen een vlucht. Zo heeft Nederland het voortouw genomen om samen met Duitsland en Franrijk een Europees platform te creëren om dit mogelijk te maken (het GO FAIR-initiatief).
Om de diverse activiteiten van het Platform met elkaar te verbinden en de voortgang te bewaken ontstond de wens een Nationaal Coördinator Open Science aan te stellen. Karel Luyben krijgt ook de expliciete taak de ‘stem van de wetenschapper’ in het Platform door te laten klinken. In het Nationaal Platform Open Science werken onder meer de VSNU, KNAW, NWO, VH, PNN, KB, SURF, NFU, ZonMW en GO-FAIR samen.
Voor meer informatie zie www.openscience.nl.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
