Veel vrouwen hebben last van een negatief lichaamsbeeld dat niet moeilijk weggaat. Een mogelijke oorzaak van deze hardnekkigheid zijn de gevoelens van walging ten opzichte van het eigen lichaam. Dit wordt ook wel zelfwalging genoemd. Als dit gevoel niet verdwijnt, is de kans groot dat ook het negatieve lichaamsbeeld niet verbetert. Deze bevindingen kunnen van invloed zijn op de behandeling van bijvoorbeeld eetstoornissen. Dat blijkt uit het proefschrift van Paula von Spreckelsen, waarop zij op 21 september promoveert, meldt de Rijksuniversiteit Groningen.
Vooral jonge vrouwen hebben een negatief lichaamsbeeld. Dit betekent dat zij niet blij zijn met hun vorm en gewicht. Ook zijn zij hier veel mee bezig en overschatten zij het belang van hun uiterlijk. Het blijkt dat dit van invloed is op de ontwikkeling, instandhouding en terugval van eetstoornissen. Ook kunnen eetstoornissen een ernstig fysiek effect hebben. Zo worden eetstoornissen in verband gebracht met cardiovasculaire, metabole en hormonale afwijkingen. Vaak zijn eetstoornissen langdurig en is er een grote kans op terugval.
Objectivering
In de huidige maatschappij wordt het vrouwelijk lichaam vaan beoordeeld als ‘een object’ en wordt het vergeleken met onrealistische schoonheidsidealen. Sociale media en bewerkte foto’s voeden dit probleem. Natuurlijke lichaamsfuncties en -kenmerken die niet aan deze idealen voldoen, worden veroordeeld. Het gaat om factoren zoals lichaamsvet, -haar, menstruatie of transpiratie. Het internaliseren van deze objectivering kan een vervreemding van het eigen lichaam bevorderen. Dit draagt mogelijk bij aan ‘zelfwalging’.
Vermijding
Dit gevoel zet mensen aan tot allerlei vormen van vermijdingsgedrag om de nare gevoelens van walging te voorkomen. Dit kan ervoor zorgen dat het negatieve gevoel over het eigen lichaam niet wordt aangepast. Vermijding voorkomt dat er gewenning kan optreden en dat gevoelens van walging in een reactie op lichaamsgerichte herinneringen kunnen verminderen. Het doorbreken van vermijding door te wennen aan gevoelens van walging lijkt daarom cruciaal. Het zou niet alleen zelfwalging kunnen verminderen, maar ook helpen om de negatieve betekenis van herinneringen aan het lichaam aan te passen om tot een positievere zelfwaardering te komen.
Proefschrift
De resultaten uit het proefschrift bevestigen de rol van zelfwalging en de daaruit voorkomende vermijding van lichaamsgerichte herinneringen bij een negatief lichaamsbeeld een eetproblemen. De resultaten van het onderzoek kunnen relevant zijn voor vrouwen die risico lopen op of last hebben van een eetstoornis. Walgvermijding kan mogelijk een obstakel vormen voor behandeling of de bereidheid tot behandeling afnemen. Het gericht aanpakken van zelfwalging zou volgens het onderzoek een belangrijke toevoeging kunnen zijn voor de bestaande behandelingen voor eetstoornissen en lichaamsbeeld.
Door: Nationale Onderwijsgids
