Maar veel middelbare scholen houden zich niet aan de nieuwe wet, waarin nadrukkelijk staat dat ze geen andere gegevens mogen gebruiken of eisen. In alleen al Rotterdam zijn minstens vijf scholen aan te wijzen die op de eigen website extra voorwaarden stellen voordat een leerling aangemeld kan worden.

OSG Hugo de Groot, Erasmiaans Gymnasium en het Montessori Lyceum Rotterdam willen bijvoorbeeld de score van de Entreetoets (deze wordt in groep 7 afgenomen) of een andere toets hebben. De school voor tweetalig onderwijs van het Wolfert College vraagt vijftig euro voor onder meer een motivatietest en de afdeling zonder tweetalig onderwijs heeft aanvullende selectiedagen voor nieuwe leerlingen.

"Deze praktijken moet onmiddellijk stoppen. Niet alleen omdat het onwenselijk is, het is ook nog eens tegen de wet", aldus Rotterdams D66-raadslid Jos Verveen. Hij gaat donderdag hierover in debat met onderwijswethouder Hugo de Jonge. In Rotterdam hebben de scholen in het voortgezet onderwijs zelfs gezamenlijke afspraken gemaakt over toelatingseisen, waarin meer dan alleen het advies van de basisschool wordt gevraagd.

Maar het probleem is breder dan alleen in Rotterdam. De Inspectie van het Onderwijs heeft naar eigen zeggen enkele klachten ontvangen. "Als we over een bepaalde school veel meldingen binnenkrijgen, onderzoeken we die en spreken we de school daarop aan als het nodig is", aldus de inspectie in een reactie.

De Cito-toets, die voorheen in februari werd afgenomen, is verplaatst naar april. De reden voor de nieuwe regels is dat de Cito-score een momentopname is. Een leraar, daarentegen, heeft een kind minstens een jaar en vaak zelfs acht jaar in de klas gehad. De aanmeldprocedures op middelbare scholen lopen momenteel.

Dit jaar gaan in totaal zo'n 190 duizend leerlingen van de basisschool naar het voortgezet onderwijs.