Na maanden van onderzoek doet de Waarnemend Ombudspersoon voor Toekomstige Generaties zijn tweede uitspraak: ons huidige basisonderwijs biedt onvoldoende gelijke kansen voor ieder kind. Om de rechten van ieder huidig en toekomstig kind op onderwijs en ontwikkeling te realiseren moet hier actie op worden ondernomen, zodat het basisonderwijs een gelijkwaardige basis biedt aan de kinderen van de huidige en toekomstige generaties. Hier is nog een wereld te winnen. Daarom pleit het Lab Toekomstige Generaties (LabTG) voor meer focus op het ontwikkelrecht van het kind als aanvulling op de leerplicht. Dit meldt FirmaTwist.
Het afgelopen jaar heeft het Lab Toekomstige Generaties onderzoek gedaan naar de kwestie inclusief onderwijs, met als centrale vraag: “Hoe zorgen we ervoor dat het basisonderwijs eerlijke en gelijkwaardige kansen biedt voor ieder kind? Hoe maken we het basisonderwijs zo inclusief mogelijk voor huidige en toekomstige generaties kinderen?”
Uitkomsten onderzoek
De helft van de leerlingen met hoogopgeleide ouders begint op havo of vwo. Bij de kinderen met hetzelfde intelligentieniveau en meer praktisch geschoolde ouders is dat slechts een kwart. Aan het eind van de rit heeft 55 procent van de leerlingen met hoogopgeleide ouders die beginnen bij havo of vwo een HBO- of WO diploma op zak. Bij kinderen die havo of vwo volgden en laagopgeleide ouders hebben zien we dat dit 26 procent is. Even slimme leerlingen eindigen op een heel verschillend niveau.
Ongelijkheid in het onderwijs gaat verder dan opleidingsniveau van de ouders en raakt kinderen tot op het niveau van en beschikbaarheid van de leraar: het tekort aan leraren treft niet alle scholen even zwaar. Scholen met een meer uitdagende leerlingenpopulatie hebben veel meer moeite leraren te vinden dan andere scholen. Juist op scholen waar continuïteit en goede onderwijskwaliteit het meest noodzakelijk zijn, blijken deze voorwaarden het moeilijkst te realiseren’.
De coronacrisis versterkt de ongelijkheid nog verder. Kinderen uit gezinnen die in armoede leven hebben vaak geen toegang tot snelle wifi, geen (eigen) laptop en geen ouders die ze gemakkelijk kunnen ondersteunen in de begeleiding. Waar ze normaal gesproken naar het buurthuis of de bibliotheek konden voor een computer, gaat dat nu meestal niet.
Aanbevelingen
De Ombudspersoon concludeert: “De leerplicht en gratis beschikbaar onderwijs blijven belangrijk, ook voor toekomstige generaties. Maar van het kinderrecht op ontwikkeling, onderwijs gericht op ontplooiing en ontwikkeling voor alle kinderen en de specifieke uitleg en aanbevelingen van het VN Kinderrechtencomité in dit kader, zien we nu te weinig terug.” De Ombudspersoon doet daarom 21 aanbevelingen, gericht aan onderwijsinstellingen, onderwijsexperts en -professionals en vraagt hen deze aanbevelingen op te pakken en waar mogelijk uit te voeren. Deze aanbevelingen zijn te lezen op de website van het LabTG.
Door: Nationale Onderwijsgids
