Het hoger onderwijs was de enige onderwijssector waarvoor de inspectie geen toezichtkader kende. In de wetswijziging 'Versterking kwaliteitswaarborg hoger onderwijs' werd dit ook voor deze sector verplicht gesteld. Het inspectietoezicht op het hoger onderwijs en op het accreditatiestelsel is daarom sinds kort vastgelegd in toezichtkaders. Deze kaders zijn de afgelopen maanden uitvoerig besproken met de NVAO, koepelorganisaties, LSVb en ISO. In de kaders wordt beschreven hoe de inspectie toezicht houdt op het stelsel en op de accreditatie van het hoger onderwijs. Dit meldt de Onderwijsinspectie.
In het algemene toezichtkader staat beschreven hoe de inspectie haar vier hoofdtaken in het hoger onderwijs uitvoert:
- het beoordelen en bevorderen van de kwaliteit van het stelsel voor hoger onderwijs en daarbinnen van het Nederlandse accreditatiestelsel
- het beoordelen en bevorderen van de financiële rechtmatigheid en continuïteit bij bekostigde instellingen en incidenteel onderzoek bij instellingen bij ernstige klachten of signalen
- Advisering van de minister over aanvragen van nieuwe instellingen
Het stelseltoezicht wordt uitgevoerd door thematisch toezicht bij kernvraagstukken in het hoger onderwijs (bijvoorbeeld de examinering, de ontwikkeling van het interne toezicht) , door periodiek een sectorbeeld te publiceren (recent de sector Lerarenopleidingen) en door de beschrijving van de staat van het hoger onderwijs in het jaarlijkse Onderwijsverslag.
Het toezicht op het accreditatiestelsel wordt uitgevoerd door middel van een vierjaarlijks onderzoek naar de kwaliteit van het Nederlandse stelsel. Hiervoor bevat het Toezichtkader accreditatiestelsel elf kwaliteitsstandaarden waaraan het stelsel dient te voldoen. In 2013 verscheen het eerste rapport, en rond 2017 is het volgende voorzien. Even als bij instellingen kan de inspectie ook hier tussentijds onderzoek instellen als er ernstige signalen zijn over het functioneren van het stelsel.
De inspectie gaat bij het toezicht uit van vertrouwen: bij ernstige klachten of signalen wordt eerst contact opgenomen met het bestuur om te verkennen wat er aan de hand is en in hoeverre het bestuur de kwestie beheerst. Als het bestuur in control is, stelt de inspectie geen onderzoek in en wacht zij de maatregelen van het bestuur eerst af.
© Nationale Onderwijsgids