Klimaatverandering heeft op veel verschillende terreinen gevolgen voor onze samenleving: van landbouw tot gezondheid, van watervoorziening en -veiligheid tot migratie en openbaar bestuur. Het veranderende klimaat betekent ook voor de wetenschap een grote uitdaging, waarbij onderlinge samenhang en samenwerking van partijen binnen en buiten de wetenschap essentieel is. Dit melden NWO en ZonMw.
Dat bleek tijdens de Climate Challenge Workshop van NWO en ZonMw op woensdag 10 oktober, waarbij wetenschappers en beleidsmakers uit verschillende vakgebieden met elkaar in gesprek gingen over deze grote uitdagingen voor de toekomst.
Urgentie van aandacht voor klimaat
Toevallig bleek de conferentie gepland in de week waarin de Verenigde Naties het nieuwste IPCC-rapport over klimaatverandering publiceerden, waarin de Nederlandse rechter oordeelde dat de overheid meer moet doen om klimaatverandering terug te dringen en waarin de Nobelprijs voor de economie onder meer werd toegekend aan prof. dr. William Nordhaus, die economische modellen voor oorzaken en aanpak van klimaatverandering ontwikkelde. Het belang en de urgentie van het klimaat stonden dan ook niet ter discussie.
Samenwerken over de grenzen van disciplines
NWO-voorzitter prof. dr. Stan Gielen besprak in zijn openingswoord het belang van samenhang. De aanpak van klimaatverandering en de gevolgen ervan is niet een kwestie van een NWO en ZonMw-subsidie meer of minder, maar vraagt om brede aandacht van vrijwel alle wetenschapsgebieden. Universiteiten en andere kennisinstellingen, overheden en bedrijven moeten volgens hem over de grenzen van disciplines heen gaan samenwerken.
Ook voor de financiering is volgens Stan Gielen de inbreng van diverse partijen nodig. De Nederlandse Klimaatgezant Marcel Beukeboom verzekerde de aanwezigen dat er inmiddels goed geluisterd wordt naar de aanbevelingen van wetenschappers en waarschuwde voor de gevaren van verkokering. Hij verwees ook naar de Sustainable Development Goals en de inspanningen die hiervoor in Nederland en in mondiaal perspectief voor nodig zijn.
Creatieve oplossingen nodig
De nadruk van de workshop lag op het uitwisselen van ideeën, aan de hand van een aantal thema's. In deze levendige discussies werd duidelijk hoe complex het probleem is maar ook hoe vergelijkbaar processen, oplossingen en effecten daarvan in verschillende gebieden zoals Spitsbergen en Afrika kunnen zijn. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat steden vergroenen, maar daardoor kan wel de kans op allergieën (bijvoorbeeld hooikoorts) groter worden. De vertaalslag van wetenschap naar beleid van landelijke en lokale overheden vraagt om creatieve oplossingen.
En op veel terreinen zijn er nog onvoldoende betrouwbare gegevens, bijvoorbeeld over zeespiegelstijging, de effecten van hittestress op de volksgezondheid en de gevolgen van extreme weersomstandigheden. Kortom, het veranderende klimaat betekent ook voor de wetenschap een grote uitdaging, waarbij onderlinge samenhang en samenwerking van partijen binnen en buiten de wetenschap essentieel is.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
