Minister Van Engelshoven van Onderwijs had de KNAW gevraagd te bekijken hoe de onderzoeksmiddelen, met name die van NWO, het best verdeeld kunnen worden over thematisch en vrij onderzoek.

 

Vanwege het krappe wetenschapsbudget in ons land is er een run op NWO-programma’s, met als gevolg onaanvaardbaar lage honoreringspercentages en een onvoorspelbare uitkomst van selectieprocedures. Wetenschappers zijn sterk afhankelijk geworden van competitieve onderzoeksfinanciering (bij NWO en Europese programma’s) en er is sprake van 'projectificering' van onderzoek, waarbij wetenschappers werken van subsidieproject naar subsidieproject. 

 

Om deze problemen het hoofd te bieden wil de KNAW een permanent fonds bij de universiteiten en onderzoeksinstellingen met rolling grants waarbij wetenschappers minder de competitie aan hoeven te gaan en meer rust krijgen in hun werk. De universiteiten moeten een visie ontwikkelen op talentbeleid en op de verschillende vormen van onderzoeksfinanciering voor wetenschappers gedurende hun hele loopbaan.

 

De KNAW adviseert NWO, dat overigens al volop bezig is met het terugdringen van de druk op het wetenschapssysteem, om de voorwaarden in haar onderzoeksprogramma’s te vereenvoudigen, het aantal ervan terug te dringen en ze beter met elkaar in lijn te brengen. Tussen de voorgestelde pijlers voor ongebonden en strategisch onderzoek moet een duidelijk onderscheid komen. In de strategische pijler is winst te behalen met meer synergie, bijvoorbeeld tussen de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) en het Kennis- en Innovatiecontract (KIC, de topsectoren).