Robert van Gulik (1910-1967) studeerde Sanskriet, Chinees en Japans, aan de Universiteit Leiden en de Universiteit Utrecht. Zijn diplomatieke carrière begon in 1935, waarin Van Gulik verschillende posten heeft bekleed, onder andere in China, Japan, Korea en India. Van Gulik was gefascineerd door de traditie van de brede Chinese geleerde. Zijn hele leven trachtte hij deze traditie in praktijk te brengen door het uitvoeren van zegelsnijkunst, kalligrafie en poëzie, het bespelen van het klassieke Chinese muziekinstrument Qin, en het verzamelen van kunstwerken, boeken, muziekstukken en andere voorwerpen. De publicaties van Robert van Gulik zijn eveneens divers en veelzijdig. Zijn pionierswerken hebben invloed gehad op de studie van China.

Tang Dynastie 

De naam van Robert van Gulik is onlosmakelijk verbonden met de populaire reeks van detectiveverhalen over de historische figuur van Rechter Tie. Van Guliks fascinatie begon met het boek dat hij in 1949 publiceerde: Dee Goong An, zijn vertaling van een deel van een Chinese detectiveroman over de rechter ten tijde van de Tang Dynastie (618-907). Hij verzorgde zelf de illustraties en het omslagontwerp van het boek, dat in Tokyo het licht zag. Van Gulik kreeg de smaak te pakken en besloot om het karakter van Rechter Tie nieuw leven in te blazen. Hij publiceerde In de jaren ’50 en ‘60 van de vorige eeuw een hele reeks van nieuwe verhalen rond Rechter Tie, geplaatst in zijn geliefde tijdperk van de Ming Dynastie (1368-1644). De verhalen genoten wereldwijd grote populariteit en worden nog altijd herdrukt.

Robert van Gulik wist in zijn korte leven een fenomenale collectie op te bouwen op gebied van de Chinese geschiedenis, taal en cultuur, met bijzondere aandacht voor de muziek en volksliteratuur. Hij was een verwoed verzamelaar van manuscripten en boeken, die een weerspiegeling vormen van zijn brede interesse.

Het Van Gulik-archief is een aanvulling op zijn privécollectie boeken die al zo'n 50 jaar geleden in de collecties van de UBL zijn opgenomen. Het archief is zeer divers en omvat correspondentie, dagboeken (1935-1967), ongepubliceerde artikelen, zijn autobiografie, Rechter Tie illustraties, manuscripten en vertalingen in verschillende talen, de drukproef van The Gibbon in China, kalligrafieën, schilderijen etc. Veel van deze stukken illustreren zijn uitgebreide sociale netwerk, zoals de kalligrafierollen van Ahn Jongwong (1874-1951) en Jeong Inbo (1893-1950) met opdrachten aan Van Gulik, een schildering van Feng Yuxiang (1882-1948), en een rol met handtekeningen van gasten bij zijn huwelijk.

Robert van Gulik Fonds 

Tegelijk met de schenking aan de UBL, heeft de familie een fonds bij het Leids Universiteits Fonds ingesteld. Het ‘Robert van Gulik Fonds voor de sinologische collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden’ is bedoeld om het onderzoek naar het leven en werk van Robert van Gulik en publicaties hierover te stimuleren, onder meer met fellowships. Daarnaast kunnen met het fonds gerichte aankopen worden gedaan en werkzaamheden rond de collecties worden ondersteund. Sinologen, schrijvers, diplomaten en anderen die het werk van Robert van Gulik een warm hart toedragen, worden nadrukkelijk uitgenodigd om een bijdrage aan het fonds te leveren. Daarmee zal de collectie beter beschikbaar komen voor onderwijs en onderzoek, en kan deze markante wetenschapper de aandacht krijgen die hij verdient.

Door: Nationale Onderwijsgids