Vandaag is het de Landelijke Dag tegen Pesten. Het stoppen en voorkomen van pestgedrag is iets wat elke dag aandacht vraagt, maar het kan geen kwaad op deze dag bewust stil te staan bij pesten en de gevolgen ervan. Volgens Stichting Stop Pesten Nu blijkt uit wetenschappelijk onderzoek namelijk dat één op de tien leerlingen gepest wordt. Wat kun en moet je als school doen om pesten tegen te gaan?
Wet Sociale Veiligheid
Sinds 1 augustus 2015 schrijft de Wet Sociale Veiligheid voor dat scholen verplicht zijn om iets tegen pesten te doen. Ze moeten zich niet alleen inzetten om pestgedrag in de klas of op het schoolplein, zowel onder leerlingen als medewerkers, te stoppen, maar ook proberen het pesten zoveel mogelijk te voorkomen. In de wet staat dat scholen:
- een sociaal veiligheidsbeleid moeten uitvoeren
- een aanspreekpunt moeten hebben bij wie leerlingen en ouders pesten kunnen melden
- iemand moeten hebben die het pestbeleid op school coördineert
- de veiligheid en het welzijn van leerlingen moeten volgen zodat er altijd een actief en representatief beeld is van de situatie op school
Scholen in het basisonderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo moeten bovendien een veiligheidsplan hebben waarin staat hoe zij met incidenten zoals ongepast gedrag, intimidatie en agressie op school omgaan. Een (anti-)pestprotocol kan onderdeel uitmaken van het veiligheidsplan. Dit protocol is niet verplicht, maar veel scholen maken er wel gebruik van. Met een goed anti-pestprotocol weten leerlingen, ouders en docenten precies hoe er gehandeld moeten worden wanneer er gepest wordt.
Anti-pestprotocol
De invulling van een anti-pestprotocol is helemaal aan de school. Wel adviseert de Stichting School & Veiligheid een zogenoemde vijfsporenaanpak. Het protocol richt zich dan niet alleen op de pesters en slachtoffers van pesten, maar op alle betrokken, dus ook de leerkrachten, ouders en de overige klasgenoten. Op de website van School & Veiligheid staat een overzicht van alle punten waar een goed anti-pestprotocol antwoord op geeft. Ook zijn er voorbeelden te vinden van scholen die zo'n protocol hebben. Scholen met vragen over een anti-pestprotocol kunnen terecht bij de helpdesk van de stichting.
Anti-pestprogramma
Nog voor de invoering van de Wet Sociale Veiligheid presenteerden de kinderombudsman en staatssecretaris Dekker een Plan van aanpak tegen pesten. In eerste instantie wilden zij dat scholen verplicht werden om een erkend anti-pestprogramma te gebruiken op school. De Tweede Kamer ging niet akkoord met een verplichting maar een anti-pestprogramma behoort nog wel tot de mogelijkheden voor een school om aan de zorgplicht op dat gebied te voldoen.
Een speciale commissie heeft het aanbod van in totaal 61 anti-pestprogramma's gekeurd op onder meer theoretische en empirische onderbouwing. De onderstaande 9 programma's zijn door de commissie als kansrijk beoordeeld:
- KiVa
- PRIMA
- Kanjertraining
- Vreedzame schooljaarProgramma Alternatieve Denkstrategieën
- Taakspel
- Alles Kidzzz
- Plezier op schooljaar
- Sta sterk
Bronnen en meer informatie: Rijksoverheid, Stichting School & Veiligheid, Nederlands Jeugdinstituut
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
