Geld steken in een systeem van individuele leerrechten voor werkenden en werkzoekenden loont; het kabinet verdient de eigen investeringen dubbel en dwars terug. Het draagt bij aan de duurzame inzetbaarheid van mensen en het terugdringen van inkomensongelijkheid; de sociale zekerheidslasten dalen omdat minder werkzoekenden er gebruik van hoeven maken en de belastingopbrengsten nemen toe doordat de gemiddelde jaarinkomens van werkenden stijgen. Daarbij geeft zo’n systeem werken en werkzoekenden meer regie over hun eigen loopbaan. Dit meldt MBO Raad.
Dat blijkt uit een doorrekening van SEO Economisch Onderzoek in opdracht van MBO Raad, MKB-Nederland, NRTO en VNO-NCW; zij pleiten sterk voor de invoering van een leerrechtensysteem, waarbij iedere burger na zijn beroepsopleiding recht heeft om gedurende zijn loopbaan een door de overheid erkende vorm van op-, bij- of omscholing te volgen. De organisaties willen met een leerrechtensysteem de leercultuur de ‘boost’ geven die nodig is om een leven lang ontwikkelen (llo) goed van de grond te krijgen.
Leerrechten voor alle werkenden en werkzoekenden
In het door de organisaties bepleite systeem moeten leerrechten beschikbaar komen voor alle werkenden en werkzoekenden met minimaal een startkwalificatie en die minimaal twee jaar zijn uitgeschreven uit het reguliere onderwijs of ouder zijn dan 27 jaar. Leerrechten worden door de overheid gefinancierd en op basis van reeds genoten opleiding toegekend. Werkenden en werkzoekenden (inclusief zelfstandigen) bepalen zelf aan welke erkende opleiding, zowel publiek als privaat, zij die willen besteden. Het zal dan in veel gevallen gaan om delen van opleidingen die voor hen nuttig of noodzakelijk zijn. Het nieuwe systeem moet de huidige aanbodgerichte financiering van onderwijstrajecten voor werkenden en werkzoekenden vervangen.
Doorrekening scenario’s
SEO heeft op basis van een eenvoudig model verschillende scenario’s doorgerekend voor het arbeidzame leven van verschillende groepen op de huidige Nederlandse arbeidsmarkt. Onderaan de streep wordt in elk scenario de netto-opbrengst voor de overheid zichtbaar: extra belastinginkomsten doordat werkenden meer gaan verdienen, lagere uitkeringslasten doordat meer mensen gaan werken en lagere ziektekosten, verminderd met de kosten van het toekennen van leerrechten. Het model berekent daarnaast de toename van het bruto jaarinkomen en de verandering in inkomensongelijkheid. SEO laat zien dat in vrijwel elk scenario de investeringen zich terugverdienen.
Door: Nationale Onderwijsgids
