Voor leerlingen is de overgang van basis- naar voortgezet onderwijs één van de grootste veranderingen in de schoolloopbaan. Uit het promotieonderzoek van Kelly Meusen, pabo-docent bij Avans Hogeschool en promovendus bij de Open Universiteit, blijkt dat door kinderen in groep 8 te leren hoe ze zelf hun leren kunnen sturen, ze beter voorbereid zijn op die overstap. Meusen verdedigt op 19 juni haar proefschrift op de Open Universiteit, zo meldt de universiteit.
Voor het onderzoek bood Meusen een grote groep leerlingen in groep 8 een aangepast lesprogramma en volgde de leerlingen tijdens hun eerste jaar op het middelbaar onderwijs. De promovendus zette een programma op om bij leerlingen van groep 8 de zelfregulatievaardigheid te stimuleren. Dat is de vaardigheid om eigen werk te beoordelen, verbeterpunten te signaleren en daaraan te werken. Een vaardigheid die in het voortgezet onderwijs van groot belang is, maar ook motiverend werkt.
De leerlingen uit groep 8 werden getraind in zelfregulatie door middel van formatief toetsen van schrijfopdrachten, waarbij de leerlingen hun eigen of elkaars schrijfopdrachten beoordeelden. 695 leerlingen waren bij het onderzoek betrokken. Meusen deelde ze in drie groepen in. Een groep leerlingen beoordeelde de eigen schrijfopdrachten (self-assessment). Een tweede groep beoordeelde schrijfopdrachten van anderen (peer-assessment). De derde groep was de controlegroep.
Het onderzoek van Meusen toont aan dat het mogelijk is om door formatief toetsen leerlingen in groep 8 zelfregulatievaardigheden bij te brengen. Daarbij maakt het niet uit of je dat via self-assessment of via peer-assessment doet. De leerlingen waren niet alleen beter in staat hun leren te reguleren, ze werden ook gemotiveerder en hun persoonlijke interesse in een onderwerp nam toe. Die toename in vaardigheden en in motivatie zakte niet weg: ook na de zomervakantie bij de start van het voortgezet onderwijs en in het eerste jaar voortgezet onderwijs was die nog aanwezig. Bij de controlegroep blijkt de lagere score op zelfregulatie en motivatie te blijven bestaan tijdens het eerste jaar op de middelbare school.
© Nationale Onderwijsgids
