Morgen, 21 februari, is het de Internationale Dag van de Moedertaal. Een dag die door de UNESCO in het leven is geroepen om de wereldwijde taalkundige en culturele diversiteit en meertaligheid te vieren. Waar komt die dag vandaan en is het ook van betekenis voor Nederland?
Oorsprong
De Internationale Dag van de Moedertaal is opgericht door de UNESCO, ter nagedachtenis aan de strijd in Pakistan in 1952. Studenten demonstreerden toen om het Bengaals, de zesde taal van de wereld, erkend te krijgen als een officiële taal van Pakistan. Diverse studenten kwamen echter om tijdens rellen. De regering had gesteld dat uitsluitend het Urdu de taal van Pakistan was.
Voor de UNESCO zijn talen het instrument om het culturele erfgoed levend te houden. Door de moedertaal in ere te houden, blijft de taalkundige en culturele traditie bestaan en wordt men zich meer bewust van de verschillen tussen etnische groepen. Dit leidt mogelijk tot meer begrip.
Nederlands dialect
In Nederland grijpen we op deze dag enerzijds terug op de dialecten die ons land rijk is. Veel van die dialecten staan onder druk door de dominantie van de standaardtalen in onderwijs en administratie. De Internationale Dag van de Moedertaal is daarom de ideale dag om bijvoorbeeld het Limburgs dialect te belichten. De Universiteit Maastricht en Veldeke Kring Maastricht brengen de dag dan ook zo breed mogelijk onder de aandacht met filmpjes, posters, tweets, maar ook een stoomcursus (in het) Maastrichts.
Ook in Friesland vinden diverse activiteiten plaats om het Fries in al zijn facetten te promoten. Zo kan op verschillende Friese scholen het Minority Safe Pack getekend worden. Dit is een internationaal initiatief uit 2017 om de waarde van de diversiteit van talen onder de aandacht te brengen van politici. Ook besteedt Omrop Fryslân aandacht aan moedertalen door het aantal talen te onderzoeken dat in Friesland wordt gesproken, niet alleen dialecten maar ook buitenlandse talen.
Meertaligheid en talige diversiteit
Aan de andere kant gaat het tijdens deze dag niet alleen om de moedertaal, maar ook om meertaligheid en talige diversiteit. Taal en identiteit zijn nauw verbonden. Taal is daarbij de toegangspoort tot communicatie en cultuur. Meertalig onderwijs draagt daar op een positieve manier aan bij.
In dat kader presenteren de Rutu Foundation, de Universiteit van Amsterdam en Werkplaats Onderwijs Onderzoek Amsterdam vandaag een nieuw boek met visies, ervaringen, problemen én best practices op het gebied van meertaligheid in het onderwijs: Meertaligheid en Onderwijs, Nederlands plus. Nederland wordt steeds meertaliger. Enerzijds wordt meertaligheid gezien als een cruciale katalysator op het vlak van burgerschap en economie. Anderzijds wordt het aangewezen als een oorzaak van achterstanden bij leerlingen met een meertalige achtergrond. Met behulp van onder andere (taal)wetenschappers, scholieren, leerkrachten en beleidsmakers wordt het onderwerp van diverse kanten belicht.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
