Vanaf vandaag maken alle leerlingen die in groep 8 zitten een eindtoets. Deze meet de kennis die leerlingen op dit moment hebben van met name taal en rekenen. ‘Vroeger’ had je alleen de Citotoets. Dit jaar kunnen scholen kiezen uit maar liefst zes eindtoetsen. Maar ook de rol van de eindtoets is de laatste jaren veranderd. We nemen je daarom deze week mee in het verleden, heden én toekomst van de eindtoets. Vandaag: een lesje geschiedenis.
Ontstaan van de eindtoets
De Citotoets dankt zijn bestaan aan een Koninklijk Besluit van 22 juli 1965. Voortaan moesten leerlingen van de lagere school behalve een ‘geschiktheidsverklaring’ van het schoolhoofd ook het resultaat van een meting overleggen. Zo kon objectiever worden vastgesteld waartoe leerlingen werkelijk in staat waren. Amsterdam gaf professor Adriaan de Groot, de grondlegger van Cito, opdracht deze meting op te zetten. Dat resulteerde in de Amsterdamse Schooltoets, die in 1966 voor het eerst op Amsterdamse scholen werd afgenomen. In 1970 neemt het Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling (Cito) de toets over en gaf de toets een andere naam: Schooltoetsen Basisonderwijs. In 1976 werd de naam van de toets nog een keer gewijzigd. Vanaf toen heette de toets De Eindtoets Basisonderwijs. De eindtoets hield deze officiële naam tot en met 2014.
Wet eindtoetsing PO
Vanaf schooljaar 2014/2015 deed de Wet eindtoetsing PO zijn intrede. Hiermee werden alle basisscholen verplicht bij alle leerlingen in groep 8 jaarlijks een eindtoets af te nemen. De overheid stelde hiervoor de Centrale Eindtoets beschikbaar, de voormalige Eindtoets Basisonderwijs. Daarnaast konden scholen kiezen voor twee andere door de minister goedgekeurde toetsen: de IEP eindtoets van Bureau ICE en ROUTE8 van A-Vision. Nieuwe toetsen worden in beginsel voor vier jaar toegelaten. Eenmaal toegelaten toetsen ondergaan jaarlijks op enkele cruciale onderdelen een kwaliteitscheck door de Expertgroep.
De afnameperiode verschoof van februari naar rond 20 april, dit jaar van 15 april tot 15 mei. Reden hiervoor is dat leerlingen meer onderwijstijd hebben voordat de toets wordt afgenomen. Ook kan de basisschool de meest recente gegevens over het taal- en rekenniveau van leerlingen aan de school voor voortgezet onderwijs geven.
Het schooladvies werd leidend. Deze moeten basisscholen voor 1 maart geven. Het toetsadvies is bedoeld als tweede advies. Voor die leerlingen waarvoor het toetsadvies ten minste een halve schoolsoort hoger lag dan het oorspronkelijk schooladvies, moest de basisschool dit jaar voor het eerst het schooladvies heroverwegen. Op basis van een eigen professionele afweging kan de school beslissen om het schooladvies naar boven toe bij te stellen.
Maar waarom een eindtoets?
De eindtoets laat zien in welke mate leerlingen de referentieniveaus voor taal en rekenen beheersen. Ook toont de eindtoets aan welk type vervolgonderwijs bij een leerling past. De eindtoets is dus een hulpmiddel om vast te stellen of het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs goed op elkaar aansluiten.
Beschikbare toetsen anno 2018
Scholen kunnen dit schooljaar kiezen uit de volgende 6 eindtoetsen:
- De Centrale Eindtoets van het College voor Toetsen en Examens (CvTE)
- ROUTE 8, een digitale, adaptieve eindtoets van A-VISION
- De IEP Eindtoets van Bureau ICE
- De Dia-eindtoets
- De CESAN Eindtoets
- De AMN Eindtoets
Morgen kun je meer lezen over ins en outs van de eerste drie eindtoetsen: de Centrale Eindtoets, ROUTE 8 en de IEP Eindtoets. De dag erna bespreken we de Dia-toets, de Cesan en de AMN Eindtoets. En tot slot kijken we nog naar voor- en nadelen van de eindtoetsen. Want is het wel goed dat er zoveel toetsen zijn?
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
