Het kabinet onderstreepte in de miljoenennota nog het belang van een leven lang leren. Extra geld kwam er echter niet. Dit moet anders, vinden koepels van mbo’s, hogescholen en universiteiten die deze week een visiestuk aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aanboden. Voor lector Menno Vos die op donderdag 24 september zijn lectorale rede houdt, is het eveneens klip-en-klaar: “Een leven lang leren is een must! En niet alleen in de schoolbanken, maar ook op de werkvloer zelf.”

 

“Want”, zoals de nieuwe lector van hogeschool Windesheim toelicht: “Als we het over het thema een leven lang ontwikkelen hebben denken de meesten van ons al snel aan het volgen van wat cursussen, een training of zelfs een complete studie. Het klinkt dus vaak alsof je terug de schoolbanken in moet. Het is de waan van de dag bij veel bedrijven: een medewerker één, twee of drie dagen op cursus sturen, is makkelijker dan je te richten op een actieve(re) leercultuur in je eigen organisatie. De vraag is: hoe breng je leerstof nu écht in de praktijk? Dat doe je op de werkvloer! Hier ligt een schat aan onbenut leerpotentieel. Ik pleit daarom voor een combinatie van beide.”

 

Maar of je nu (bij)leert in schoolbanken óf aan een bureau of werkbank van het bedrijf zelf, Covid-19 heeft het onderwerp feller in de schijnwerpers doen rukken. Of zoals Menno Vos het verwoordt: “Plotsklaps veranderde het werk voor velen van ons. In de zorg overuren, andere bedrijven draaiden op halve kracht of vingen de sterk dalende vraag op met andere producten. En een groot deel van Nederland zat thuis. Digitale geletterdheid werd op de proef gesteld en we maakten allen rap kennis met online werken via Teams of Zoom. De impact van de coronamaatregelen – bovenop de gevolgen van de al eerder ingezette snelle technologisering en flexibilisering van arbeid – maakt dus duidelijk dat mee kunnen bewegen in verandering binnen ons werk crucialer is dan ooit.”

 

“Aanpassen aan veranderingen gaat echter niet zonder slag of stoot”, aldus Menno Vos. “Maar wat we met z’n allen gemeen hebben is dat we grip op ons leven én werk willen houden. Dus hoe zorg je ervoor dat een externe prikkel – mijn werk verandert straks – een intrinsieke drive wordt om meer eigen regie te pakken op het leer- en ontwikkelproces (van werknemers)? Hoe kunnen bedrijven condities creëren waarin continu leren en ontwikkelen gemeengoed is en laagdrempelig aangewakkerd en begeleid wordt? En hoe kun je gebruikmaken van de kracht van (regionale) netwerken en van samenwerking tussen organisaties om werknemers in ontwikkeling te houden? Een greep uit de vragen waarmee het lectoraat de komende tijd aan de slag gaat met bedrijven, sociale partners, onderwijsinstellingen, (regionale) overheid en andere kennispartners, met een bijzondere focus op het mkb.”

 

In 2009 promoveerde Menno Vos op zijn promotieonderzoek ‘Identity patterns in diverse work groups’ aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanaf 2012 is hij aan Windesheim verbonden. Tot voor kort als associate lector bij het lectoraat Sociale Innovatie. Ook heeft hij gedoceerd bij de opleiding Human Resource Management en is hij betrokken geweest bij de ontwikkeling van twee masters rondom leiderschap.