De inspectie heeft de klachten van de studenten geanalyseerd om een beeld krijgen wat voor kosten in rekening gebracht worden, hoe vaak dat gebeurt, en of het terecht gebeurt. De meeste klachten gingen over de eigen bijdragen voor excursies en studiereizen. Daarnaast waren er veel klachten over gemaakte kosten bij tentamens, voor boeken en readers en voor digitale leermiddelen.

 

Na een eerste schifting en categorisering van de klachten benaderde de inspectie de Colleges van Bestuur (CvB’s) van de betreffende instellingen per email. In acht gevallen gaf een CvB in de reactie aan dat een vermelde klacht gegrond was. In die gevallen zijn de regels niet goed toegepast en leidde dit onterecht tot een eigen bijdrage van studenten. Vaak ontbrak een gratis alternatief voor een verplicht onderdeel van het programma of was de voorlichting daarover beneden de maat. In alle gevallen waarbij door de instellingen is geconstateerd dat er onjuist is gehandeld hebben zij aangegeven dat er verbeteringen zijn doorgevoerd of nog zullen worden doorgevoerd. In een aantal gevallen is tot restitutie overgegaan. 

 

Verder zegt de Onderwijsinspectie nog in haar analyse: “Het is moeilijk een goed onderbouwd oordeel uit te spreken over de ernst van het probleem. In relatief korte tijd 400 klachten verzamelen zoals het ISO heeft gedaan lijkt te wijzen op een substantiële omvang. Maar afgezet tegen de totale studentenpopulatie in het hoger onderwijs van ruim 700.000 deelnemers is het relatief geen grote groep. Wanneer we vervolgens zien dat lang niet alle 400 klachten staande blijven, lijkt het moeilijk vol te houden dat instellingen op grote schaal op dit punt in strijd met de WHW handelen en de toegankelijkheid langs deze weg onder druk staat. Tegelijk zagen we wel een aantal situaties waarbij instellingen ook naar eigen zeggen onjuist hebben gehandeld.”