Kinderen die de doelgroep vormen van het onderwijsachterstandenbeleid hebben baat bij een voorschoolse instelling die een hoge educatieve kwaliteit biedt en gebruik maakt van een vve-programma. Dat is essentieel voor het inlopen van achterstanden. Deze kenmerken zijn vaker aanwezig in voorschoolse voorzieningen (met name peuterspeelzalen) met veel doelgroepkinderen. Een mogelijk gevolg van de harmonisatie van de kinderopvang en het opgaan van peuterspeelzalen en kinderopvang in integrale kindcentra (ikc’s) is dat de bijdrage van peuterspeelzalen aan het bestrijden van onderwijsachterstanden verloren gaat. Dat lijkt echter niet het geval.

 

In ikc’s met gemengde groepen, waarin peuters die de doelgroep vormen van het achterstandenbeleid en niet-doelgroeppeuters samen worden opgevangen, is de proceskwaliteit in de peutergroepen hoger dan in locaties uit het pre-COOL-onderzoek, met qua achtergrondkenmerken vergelijkbare kinderen. Dit geldt voor alle onderzochte kwaliteitsvariabelen. De ikc’s bieden meer emotionele ondersteuning en een betere gedragsregulatie. En deze groepen scoren hoger op educatieve kwaliteit en kwaliteit van het taalaanbod.

 

Ikc’s zien gemengde opvang als wenselijk, omdat kinderen er in zowel sociaal als in cognitief opzicht van elkaar kunnen leren. Pedagogisch medewerkers verwachten dat dit spontaan gebeurt, maar ze sturen hier ook op. Dat gebeurt vooral door dagelijks in kleine groepjes, op niveau en naar behoefte te werken en te spelen, of door taalkoppels te vormen van taalvaardige en minder taalvaardige kinderen. Ikc’s bieden in principe een goede basis voor het ontwikkelen van positieve onderlinge relaties tussen kinderen. Er is veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en welbevinden van ieder kind. Peuters leren vriendschappen te sluiten, conflicten op te lossen en zich te verplaatsen in de ander.

 

Er zijn echter nog maar weinig ikc’s met een naar opleidingsniveau en etnische herkomst gemengde populatie in het voorschoolse traject. Dat is misschien niet verwonderlijk, omdat veel ikc’s ofwel in wijken liggen waar veel hoogopgeleide ouders wonen, of van oorsprong Brede School zijn, en zijn ontwikkeld vanuit het onderwijsachterstandenbeleid. Voor dit laatste type scholen is het moeilijk om kinderen aan te trekken van ouders met een hoger opleidingsniveau of een andere etnische achtergrond. Ikc’s bieden echter juist, onder meer vanwege het brede voorschoolse aanbod, veel mogelijkheden om gemengde groepen op te vangen. Hier ligt een mooie uitdaging voor verdere ikc-ontwikkeling.