Normal_werk__werken__arbeidsmarkt

Schoolverlaters vinden vaker een baan, maar niet altijd voor het gewenste aantal uren. Ook werken zij nog regelmatig buiten hun beroepsdomein en onder hun opleidingsniveau. Dit en meer blijkt uit het rapport ‘Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2016’, van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt van de Universiteit Maastricht.

Anderhalf jaar na het behalen van het diploma weten steeds meer afgestudeerden de weg naar de arbeidsmarkt te vinden. De lichte daling van de werkloosheid die sinds 2014 te zien is, zet in 2016 sterk door. Dit geldt vooral voor gediplomeerden van de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) van het mbo. De door de crisis gedaalde bruto uurlonen zetten, na de dip in 2014, de weg omhoog verder in. Hoewel nog niet op het niveau van voor de crisis, steeg het brutoloon voor alle opleidingsniveaus voor gediplomeerde schoolverlaters licht in 2016.

Verborgen werkloosheid

Het algemene beeld van gedaalde werkloosheidscijfers kent echter ook enkele nuances. Er is verborgen werkloosheid: dit zijn werkende gediplomeerden die meer uren zouden willen werken dan dat zij op het moment doen. In 2016 geeft 36 procent van de werkenden met een mbo-diploma aan meer te willen werken. Voor werkende mbo’ers met een contract tot en met 11 uren geeft zelfs driekwart aan meer te willen werken. Ook het beroepsdomein waarin men na de studie werkzaam is, is lang niet altijd het gewenste domein. Ongeveer zes op de tien gediplomeerden van een mbo- of hbo-opleiding werkt op niveau in het beroepsdomein waarin men ook is opgeleid. Dat betekent dat vier op de tien gediplomeerden qua aansluiting een mismatch tussen opleiding en werk kent.

Structurele veranderingen

In de afgelopen 20 jaar is de spreiding over beroepen vooral toegenomen onder de jongeren met een Economie dan wel Techniek diploma. Voor de gediplomeerden van de onderwijssector Economie leidt dit vaak tot het accepteren van een baan buiten het beroepsdomein wat op een toenemende onbalans tussen vraag en aanbod duidt. Dit geldt niet voor de gediplomeerden van een technische opleiding. Ondanks dat zij steeds minder in ‘Technische beroepen’ terecht komen, werken zij, volgens hun eigen inzicht, vaak op niveau en binnen hun domein. Terwijl bij economische opleidingen daarmee een ‘Push effect’ de hoofdrol speelt, zien we bij de technische opleidingen een ‘Pull effect’. Aan technisch gediplomeerden, zeker op de hogere mbo niveaus, wordt van verschillende kanten getrokken daarmee zijn hun competenties zijn breder inzetbaar.

Door: Redactie Nationale Onderwijsgids