In 2017 maakten 1.917 mensen een einde aan hun leven, 23 meer dan in 2016. Het aantal zelfdodingen onder mensen van 10 tot 20 jaar nam fors toe van 48 in 2016 tot 81 in 2017. Binnen deze groep betreft het voornamelijk oudere tieners. Onder personen ouder dan 60 jaar is het aantal zelfdodingen juist afgenomen. Dit melden het CBS en 113 Zelfmoordpreventie.
13 reasons why
Onder jongeren is het aantal zelfdodingen fors gestegen met bijna 70 procent. Jan Mokkenstorm, psychiater en oprichter van 113 Zelfmoordpreventie ziet dit “als een belangrijk en zorgwekkend signaal”. Hij wijst onder andere naar de huidige problemen in de jeugdzorg als mogelijke verklaring. Maar ook tv-series zoals momenteel het populaire ‘13 reasons why’ op Netflix kunnen invloed hebben. De in maart 2017 gelanceerde serie over een tiener die zelfmoord pleegt, geeft volgens critici een te romantisch beeld van suïcide en kan leiden tot kopieergedrag.
Signalering
Het onderwijs kan een belangrijke taak vervullen in het signaleren van zelfmoordgedachten onder scholieren en studenten. Een docent, mentor, studie(loopbaan)begeleider, maatschappelijk werker, studentendecaan, vertrouwenspersoon of zorgcoördinator kan soms makkelijker het gesprek aangaan over zelfdoding dan vrienden of familie. LHBT'ers zijn hierbij een extra aandachtspunt. Door hun andere geaardheid krijgen zij vaker te maken met negatieve reacties dan heteroseksuele leeftijdsgenoten. Dit maakt hen kwetsbaarder voor onder meer depressie en zelfmoord.
Protocol zelfmoordpreventie
113 heeft voor scholen de handreiking zelfmoordpreventie ontwikkeld die het taboe op het spreken over zelfmoord moet doorbreken. De handreiking ‘Als ik kan zeggen wat ik denk’ heeft een concreet stappenplan dat handvatten geeft aan docenten en mentoren. Ook is er een stappenplan suïcidepreventie voor scholieren en studenten dat beschrijft wat iemand kan doen als scholieren/studenten denken aan zelfmoord.
Verschillende scholen zijn zelf aan de slag gegaan met een protocol voor zelfmoordpreventie. Zo heeft Bureau Studentenartsen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) anderhalf jaar geleden een suïcideprotocol gepubliceerd waarin wordt ingegaan op het signaleren van suïcide onder studenten. Deze is naar alle hogescholen en universiteiten verstuurd. Ook mbo-instellingen zoals het Horizon College en het Hoornbeeck College en school voor speciaal onderwijs De Kleine Prins hebben een eigen protocol voor zelfmoordpreventie.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
