Voor sommige studenten is studeren minder vanzelfsprekend dan voor andere studenten. Dat komt bijvoorbeeld doordat ze een studiebeperking hebben, zoals een handicap, chronische ziekte, leerstoornis of psychische beperking. Mbo- en hbo-instellingen en universiteiten houden – als zij hiervan op de hoogte zijn – altijd rekening met een functiebeperking. Hoe doen instellingen dat en waar heb je als student met een beperking recht op?
Volgens de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek moeten het mbo, hbo en wo ondersteuning bieden aan studenten met een functiebeperking. Om hier recht op te hebben is het wel zaak dat studenten van tevoren melding doen van hun beperking. Dit kan bij een informatiepunt, decaan of studieadviseur.
Studentendecaan
Aanvragen voor aangepaste regelingen of voorzieningen gaan veelal via de studentendecaan. Deze kan bijvoorbeeld een aparte tentamenruimte regelen, extra tijd regelen voor tentamens of ervoor zorgen dat iemand zich door het schoolgebouw kan bewegen. Een student kan extra tijd nodig hebben voor het inleveren van werkstukken en kan flexibel aanwezig zijn bij werkgroepen. Dit kan de studentendecaan ook regelen. Net als hulpmiddelen en aanpassing van het Bindend Studieadvies.
Voor vragen over bijvoorbeeld planningsproblemen, studievertraging of andere problemen kunnen studenten met een functiebeperking terecht bij studieadviseurs. Studentenpsychologen zijn er om persoonlijke problemen of studieproblemen te bespreken. Op sommige scholen kunnen studenten met een beperking gebruikmaken van een buddy: een medestudent die iemand persoonlijk begeleidt en tips geeft.
Diploma
Soms lukt het een student met een chronische ziekte of handicap niet om de studie binnen de termijn van 10 jaar af te ronden. Als er sprake is van een tijdelijke belemmering, dan wordt het termijn verlengd voor die duur. Als er sprake is van een structurele beperking, heeft de student mogelijk recht op 5 jaar verlenging. In sommige gevallen lukt het een student alsnog niet om een diploma te behalen. De prestatiebeurs kan dan onder voorwaarden worden omgezet in een gift.
Studietoeslag
Vanaf 1 april 2022 krijgen studenten van 18 jaar en ouder die niet kunnen bijverdienen naast hun studie vanwege hun medische beperking ongeveer 300 euro studietoeslag per maand. Dat zijn studenten die ook studiefinanciering ontvangen. Met deze individuele studietoeslag hoopt de overheid te bevorderen dat jongeren met een beperking blijven studeren, zodat ze later een grotere baankans hebben. Jongeren in het praktijkonderwijs, clusteronderwijs of onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK) hebben ook recht op dit geldbedrag. De studietoeslag is aan te vragen bij de gemeente.
Wajong-uitkering of uitkering Participatiewet
Langdurig zieken en mensen met een beperking van 18 jaar of ouder kunnen een Wajong-uitkering aanvragen. Wie tussen zijn of haar 18e en 30ste verjaardag arbeidsongeschikt raakt en studeert, heeft daar mogelijk ook recht op. Wel moet diegene al zes maanden voorafgaand aan de ziekte of handicap hebben gestudeerd.
Studeren met een Wajong is volgens Rijksoverheid sinds 1 januari 2021 aantrekkelijker. Ze worden namelijk niet langer gekort op hun uitkering. Wel gelden er voor Wajong2010 en Wajong2015 net iets andere regels. Sinds 1 september 2020 ontvangen Wajongers met arbeidsvermogen en recht op Wajong 2010 maximaal 70 procent van het wettelijk minimumloon als uitkering wanneer zij studeren. Wajongers zonder arbeidsvermogen en recht op Wajong2010 ontvangen maximaal 75 procent van het wettelijk minimumloon wanneer zij studeren. Dit was in beide gevallen 25 procent.
Voor Wajongers met Wajong2015 verviel voorheen het volledig recht op de uitkering zodra zij een opleiding gingen volgen. Deze maatregel is per 1 september 2020 komen te vervallen. Wajongers met recht op Wajong2015 behouden sindsdien hun uitkering als ze gaan studeren. Jonggehandicapten die al studeren maar geen arbeidsvermogen hebben, komen mogelijk in aanmerking voor Wajong2015.
Financiële problemen
Uit onderzoek van Ieder(in) in 2021 blijkt dat mensen met een Wajong-uitkering er in hun inkomen op achteruit zijn gegaan in 2021. Ook de Nationale Ombudsman stelt deze week hetzelfde vast: veel Wajongers of jongeren met een uitkering onder de Participatiewet ervaren financiële problemen. Ze hebben moeite om rond te komen en weten niet welke rechten en plichten ze hebben. De ombudsman wil weten hoe wetten en regels voor hen in de praktijk uitpakken en begint een onderzoek.
Door: Nationale Onderwijsgids
Bronnen: Rijksoverheid, ArteZ, Studentenverzekeringen.nl, UWV, Werkplein Twente
