Veel sectoren zitten volgens Vonhof vast in een vicieuze cirkel. Zo legt hij onder meer uit dat steeds minder zorgleerlingen stage kunnen lopen vanwege overbelasting van bestaande medewerkers. Gevolg hiervan is echter dat mbo’ers minder graag in de zorg willen werken. Ditzelfde effect is zichtbaar in de bouw. Op dit moment proberen organisaties de tekorten tegen te gaan met technologie, maar dat is in de zorg bijvoorbeeld geen zaligmakende oplossing. Ook worden vaak Oost-Europese bedrijfskrachten ingezet, maar in die landen kampen ze ook met een vergrijzende bevolking. De kans is groot dat zij straks ook niet meer deze kant op komen voor werk.

Extra geld voor opleidingen met veel studenten

Wat dan we de oplossing is, is een aanpassing van het financieringssysteem van de sector. Vonhof stelt dat mbo-instellingen meer geld krijgen als ze meer studenten aan hun opleidingen kunnen binden. Hierdoor proberen ze zoveel mogelijk opleidingen overeind te houden, terwijl er tegenwoordig flink wat studies tussen zitten die maatschappelijk minder belangrijk zij. “Bij die opleidingen bestaat het risico dat mensen uiteindelijk heel iets anders gaan doen en opnieuw opgeleid moeten worden omdat er geen werk in te vinden is.”

Dat probleem kan deels worden opgelost als mbo-scholen een grotendeels vast bedrag krijgen, zonder afhankelijk te hoeven zijn van studentenaantallen. Zo kunnen ze ook nog eens opleidingen aanbieden waar studenten daadwerkelijk behoefte hebben. Voor opleidingen voor tekortsectoren zou bovendien extra geld beschikbaar gesteld moeten worden. Zo worden die opleidingen betaalbaarder en dus aantrekkelijker. Minder maatschappelijk relevante opleidingen zouden een numerus fixus kunnen krijgen, om daar een overvloed aan studenten tegen te gana.

Door: Nationale Onderwijsgids / Johanne Levinsky