Het aantal privéscholen is in acht jaar tijd verdrievoudigd, dat blijkt uit cijfers van de Onderwijsinspectie. Er waren 134 privéscholen in Nederland in 2023, in 2015 waren dit er nog maar 44. Daarbij gaat het om basis- en middelbaar onderwijs. De Onderwijsinspectie heeft onderzoek gedaan waarom ouders, ondanks de hoge kosten, toch overstappen.

Veranderingen in de maatschappij 

Het reguliere onderwijs zou volgens oprichters van privéscholen te weinig meebewegen met veranderingen in de maatschappij. Ouders willen graag dat hun visie in het onderwijs terug te zien is.

Gebrek aan aansluiting 

Nog een reden om een overstap te maken is het gebrek aan aansluiting van het kind tussen het onderwijsaanbod en de onderwijsbehoeften. Op privéscholen zitten kinderen in kleinere klassen en daardoor is er ook meer aandacht voor het individu.

Privéscholen

Dat de privéscholen in populariteit zijn gestegen, vinden deskundigen een zorgelijke kwestie. “Het Nederlandse onderwijssysteem is juist zo ingericht dat het geld van je ouders een relatief kleine rol speelt”, aldus onderwijssocioloog Dieuwke Zwier van de Universiteit van Amsterdam en het European University Institute. Onderwijskansen moeten dus voor ieder kind hetzelfde blijven, ongeacht of je ouders geld hebben of niet. Een privéschool is voor veel ouders geeneens een optie.

Op privéscholen komen kinderen ook sneller in de klas met leerlingen die op hen lijken en dat heeft volgens Zwier weer invloed op het sociale vlak.

Niet voor ieder kind 

Als je het vertrouwen in het regulier onderwijs kwijt bent en je hebt de middelen, dan kan ik het begrijpen, zo stelt Zwier. In het bijlesonderwijs is ook een toename te zien, end at is eigenlijk ook een vorm van privéonderwijs. “Maar zo’n school is niet voor ieder kind toegankelijk.” Kinderen die het thuis niet breed hebben, hebben het meeste aan goed onderwijs, aldus Zwier. En dat is lastiger te realiseren, omdat ze daar vaak de middelen niet voor hebben.

Lerarentekort 

Het lerarentekort heerst voornamelijk op scholen waar de ‘kansarme populatie’ het grootst is. In grote klassen is er weinig aandacht voor de individuele leerling en dat kan weer voor leerachterstanden zorgen.

Het plan van de Onderwijsinspectie was om met het onderzoek te achterhalen waarom er meer privéscholen bijkomen. Dat was niet haalbaar, maar het werd de inspectie wel duidelijk waarom ouders voor dit onderwijs kiezen. Het regulier onderwijs kan hier ook meteen iets van leren, aldus de inspectie.

Geen noodoplossing 

Privéscholen worden nu vaak als noodoplossing gezien, maar dat is zeker niet de bedoeling. In het reguliere onderwijs zijn er een aantal kinderen die zich daar niet gezien voelen, de thuiszitters genaamd. Het particulier onderwijs is niet voor hen bedoeld, ook al is het heel fijn dat ze niet meer thuiszitten. Binnen het reguliere onderwijs hoort ieder kind zich thuis te voelen. “Particulier onderwijs moet een manier zijn om het onderwijs anders aan te pakken, niet omdat er anders geen plek is voor het kind”, aldus de inspectie.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk