De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) scherpt de subsidievoorwaarden van Open Access aan. Per 1 december moeten onderzoeken die worden gedaan met publiek geld direct openbaar toegankelijk zijn. In Open Access publiceren is daarmee niet langer vrijblijvend. De NWO komt hiermee tegemoet aan de doelstelling van staatssecretaris Dekker van Onderwijs dat in 2024 alle publiek gefinancierde onderzoeken in Open Access gepubliceerd moeten worden. Dit meldt de NWO.
Volgens de NWO is de wetenschap als geheel gebaat bij vrij toegankelijke publicatie van onderzoeksresultaten. De kosten van abonnementen op wetenschappelijke tijdschriften kunnen hoog oplopen. Dit heeft vaak tot gevolg dat actuele kennis met vertraging doordringt tot het vakgebied. Openbare publicaties zijn zichtbaarder, worden meer gevonden en vaker geciteerd, concludeert de NWO. Daarmee komt Open Access de voortgang van de wetenschap ten goede, stelt de organisatie. De NWO is wereldwijd de eerste organisatie voor wetenschapsfinanciering die Open Access op deze wijze verbindt aan subsidievoorwaarden.
Open Access kent in de basis twee varianten. Wetenschappers kunnen hun onderzoek of publiceren in volledig openbaar toegankelijke tijdschriften of in een abonnee-tijdschrift waarna zij het betreffende artikel via een openbare database vrij toegankelijk maken. Daarnaast heeft de vereniging van Nederlandse universiteiten (VSNU) met een aantal wetenschappelijke uitgeverijen afspraken gemaakt. Bij deze uitgevers kunnen onderzoekers zonder extra kosten in Open Access publiceren. De NWO biedt financiële ondersteuning aan de overgang naar Open Acces met een stimuleringsfonds. Projectleiders kunnen 6000 euro per project aanvragen voor publicatie in volledig vrij toegankelijke tijdschriften.
© Nationale Onderwijsgids
