Het klimaat verandert, niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten. De VN-klimaatconferentie in Glasgow in 2021 had een duidelijke boodschap: klimaatadaptatie wordt van iedereen gevraagd, van overheden en individuen over de gehele wereld. Onderzoekers van de TU Delft en de Universiteit Twente bestudeerden de beweegredenen van wat mensen in verschillende culturen motiveert of juist belemmert in klimaatadaptatie. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Climate Change. Dit meldt de TU Delft.
Wetenschappers Tatiana Filatova (TU Delft), Ariana Need (Universiteit Twente) en hun promovendus Brayton Noll (TU Delft) voerden het onderzoek uit. Het beantwoordt de vraag in welke mate de sociaaleconomische - en gedragsfactoren die in eerder onderzoek relevant bleken voor klimaatadaptatie in het mondiale noorden, ook opgaan in andere culturen. Filatova: “Er is een enquête afgenomen onder meer dan 6000 individuen in Nederland, de Verenigde Staten, China en Indonesië. De antwoorden op de enquête geven inzichten in de redenen van mensen om meer of minder gemotiveerd te zijn om aanpassingen te doen, zoals het hoogwaterbestendig maken van hun woning, het aanschaffen van zandzakken of een petitie indienen bij de regering.”
Het geloof in klimaatverandering
De resultaten van het onderzoek laten zien dat sommige factoren in alle landen vergelijkbare effecten hebben op de motivatie om klimaataanpassingen te doen. Filatova: “Zelfeffectiviteit en gepercipieerde kosten zijn in alle culturen respectievelijk de sterkste drijfveer en barrière om structurele aanpassingen aan het huis te maken. Personen zijn bijvoorbeeld sneller tot klimaatadaptatie gemotiveerd als zij het idee hebben dat zij in staat zijn om hiermee een overstroming buiten de deur te houden. Het geloof in klimaatverandering heeft een universeel negatief effect op adaptatie-intenties; misschien omdat huishoudens met een gevoel van urgentie al eerder aanpassingen hebben gemaakt.”
Overstromingen
“We zien ook enkele belangrijke verschillen tussen de landen: eerdere overstromingservaringen hebben weinig effect op de aanpassing van het huishouden; behalve in Nederland waar overstromingen een zeldzame ervaring betreft. De overtuiging dat overheidsmaatregelen om klimaatverandering tegen te gaan ontoereikend zijn, ontmoedigt vooral de adaptatie-intenties in de Verenigde Staten en Indonesië, maar niet in Nederland en China. Tot slot, terwijl de algemeen gepercipieerde kosten de aanpassing van huishoudens substantieel belemmeren, is dit in het mondiale zuiden een bijna vier keer sterkere barrière dan in de twee meer welvarende landen in het mondiale noorden.”
Klimaatadaptatie
De bevindingen hebben implicaties voor het internationale klimaatadaptatiebeleid. Gezien de verergerende risico's is aanpassing op huishoudniveau een essentiële aanvulling op grotere overheidsmaatregelen om toekomstige overstromingsrisico's tegen te gaan. Filatova: “Om adaptatie op huishoudensniveau te bevorderen, kunnen beleidsmakers de bevindingen gebruiken om – aangepast aan de cultuur van het land – communicatieboodschappen en beleid te maken die huishoudens de nodige prikkels bieden om aan een meer klimaatbestendige samenleving te bouwen. De VN-klimaatconferentie van Glasgow benadrukte het belang van klimaatadaptatie en de noodzaak om de lasten en de kosten van de klimaatverandering te verdelen over het mondiale noorden en zuiden. Met ons onderzoek laten wij zien dat beleidsmakers kennis over waarom en hoe burgers zich aanpassen aan klimaatverandering zorgvuldig moeten extrapoleren naar andere regio’s.”
Door: Nationale Onderwijsgids
